دانشنامه اسلامی
بعضی از مورخین- از جمله ابن ابی اصیبعه در کتاب «عیون الانباء فی طبقات الاطباء» - گفته اند که تالیف این اثر بنا به درخواست دوست فیلسوف و دانشمند مؤلف؛ یعنی قاضی ابن رشد اندلسی بوده است که از وی تقاضا کرده، کتابی مفصل در کنار نگاشته ابن رشد- یعنی «الکلیات فی الطب» - بنگارد و ابن زهر هم این اثر را در پاسخ به این درخواست تالیف نموده است. به نظر می رسد، تالیف این اثر در اواخر عمر مؤلف و پس از مشاهدات بالینی گوناگون و کسب تجربه های فراوان بوده است.جایگاه علمی این اثر تا بدان پایه است که مورخ فرانسوی لوکیر در ادعایی مبالغه آمیز این اثر را از لحاظ اهمیت هم پایه ی «حاوی» رازی و «قانون» ابن سینا می داند.
[ویکی نور] «التیسیر فی المداواة و التدبیر» تألیف عبدالملک بن زهر (متوفی 557ق)، که بیشتر با نام اختصاری التیسیر شناخته می شود، مهم ترین و مشهورترین اثر ابن زهر است. این کتاب که به زبان عربی نگاشته شده، در بیان بیماری های گوناگون جسمی است.
بعضی از مورخین -از جمله ابن ابی أصیبعه در کتاب «عیون الأنباء فی طبقات الأطباء» - گفته اند که تألیف این أثر بنا به درخواست دوست فیلسوف و دانشمند مؤلف؛ یعنی قاضی ابن رشد اندلسی بوده است که از وی تقاضا کرده، کتابی مفصل در کنار نگاشته ابن رشد -یعنی «الکلیات فی الطب»- بنگارد وابن زهر هم این اثر را در پاسخ به این درخواست تألیف نموده است. (عیون الأنباء، ص521).
به نظر می رسد، تألیف این اثر در أواخر عمر مؤلف و پس از مشاهدات بالینی گوناگون و کسب تجربه های فراوان بوده است.
جایگاه علمی این اثر تا بدان پایه است که مورخ فرانسوی لوکیر در ادعایی مبالغه آمیز این اثر را از لحاظ اهمیت هم پایه ی «حاوی» رازی و «قانون» ابن سینا می داند. (مقدمه، ص 15).
این کتاب از دو بخش با عنوان سِفر و یک ملحق به نام جامع تشکیل شده است.
[ویکی فقه] التیسیر فی المداواه و التدبیر (کتاب). «التیسیر فی المداواة و التدبیر» تالیف عبدالملک بن زهر (متوفی ۵۵۷ ق)، که بیشتر با نام اختصاری التیسیر شناخته می شود، مهم ترین و مشهورترین اثر ابن زهر است. این کتاب که به زبان عربی نگاشته شده، در بیان بیماری های گوناگون جسمی است.
بعضی از مورخین- از جمله ابن ابی اصیبعه در کتاب «عیون الانباء فی طبقات الاطباء» - گفته اند که تالیف این اثر بنا به درخواست دوست فیلسوف و دانشمند مؤلف؛ یعنی قاضی ابن رشد اندلسی بوده است که از وی تقاضا کرده، کتابی مفصل در کنار نگاشته ابن رشد- یعنی «الکلیات فی الطب» - بنگارد و ابن زهر هم این اثر را در پاسخ به این درخواست تالیف نموده است. به نظر می رسد، تالیف این اثر در اواخر عمر مؤلف و پس از مشاهدات بالینی گوناگون و کسب تجربه های فراوان بوده است.جایگاه علمی این اثر تا بدان پایه است که مورخ فرانسوی لوکیر در ادعایی مبالغه آمیز این اثر را از لحاظ اهمیت هم پایه ی «حاوی» رازی و «قانون» ابن سینا می داند.
ساختار کتاب
این کتاب از دو بخش با عنوان سفر و یک ملحق به نام جامع تشکیل شده است.
گزارش محتوا
مؤلف سفر اول را با مقدمه مختصری در حفظ الصحة شروع می کند و در ادامه به بررسی امراض می پردازد و از بیماری های سر شروع می کند. سفر اول با بررسی امراض بطن اول خاتمه می یابد.سفر دوم کتاب با بررسی امراض و بیماری های بطن اسفل شروع شده و با بررسی تب ها، بحران ها و امرض وبایی خاتمه می یابد.ملحق این اثر که مؤلف آن را جامع می نامد، مشتمل بر معالجات بیماری ها با نوشیدنی ها و معجون ها و روغن ها است. بنابر آنچه مؤلف گزارش می دهد، وی در ابتدا قصد نگارش این ملحق را نداشته، ولی به درخواست اجبار گونه حاکم اشبیلیه این جامع را در انتهای کتاب افزوده است.اهمیت این کتاب در این است که مؤلف به نقل از دیگران نمی پردازد، بلکه در درمان و مداوای بیماری ها بیشتر به آنچه خود آزموده بسنده می کند. نگاهی به فهرست اعلام نشان گر این مطلب است که آنچه وی از دیگران نقل می کند، بسیار کم است. با این حال او از پدرش (یازده مورد) کلماتی نقل می کند و از کسان دیگر، که انگشت شمارند، تنها یکی دو مرتبه نقل قول می کند. البته گاه آنچه را هم نقل می کند با نقد و اشکال همراه است. از آنجا که این اثر نگاشته ای تخصصی است که با اصطلاحات و تعابیر علمی فراوانی در آن روبه رو می شویم، ولی گاه مؤلف از تعبیراتی استفاده می کند که به دور از ساختارهای لغوی و دستوری است و این امر تا حدی باعث اغلاق متن شده است.
وضعیت کتاب
...
