دانشنامه اسلامی
صاحب «کشف الظنون» نام این تفسیر را «بحر الحقائق و المعانی فی تفسیر السبع المثانی» خوانده و ذهبی نام «التأویلات النجمیة» را بر آن نهاده است؛ لذا دقیقا و به طور مشخص معلوم نیست که آیا «بحر الحقائق» کتابی جدا از تأویلات است و یا همان می باشد.
کتاب با مقدمه ای مفصل از محقق آغاز و مطالب در شش جلد تنظیم شده است.
نجم الدین تا آیه 17 و 18 سوره مبارکه «والذاریات» را که تفسیر و شرح کرد، درگذشت و کتاب او ناتمام ماند. بعد از آن علاءالدوله سمنانی دنباله آن را گرفت، (علاءالدوله سوره «والذاریات» را تکمیل نکرد) و تفسیر را، از ابتدای سوره «والطور» تا آخر قرآن، در تکمیل تفسیر نجم الدین نوشت. وی همچنین تأویل سوره «الفاتحة» را با آنکه در اصل تفسیر نجم الدین آمده است، بر آن افزود.
تفاوت زیادی بین روش های این دو مؤلف در این تفسیر دیده می شود؛ بدین معنی که آنچه نجم الدین نوشته است گاهی تفسیر ظاهر است و آنچه هم جنبه تأویلی و اشاری دارد، بسیار آسان و قابل فهم است و حال آنکه آنچه علاءالدوله سمنانی نوشته است، به تفسیر ظاهر هیچ مربوط نیست و صرفا مبتنی بر قواعد فلسفی صوفیه است و کسی که در اصطلاحات ایشان وارد نباشد، چیزی از تفسیر او نمی فهمد.
