دانشنامه اسلامی
جهنی منسوب به جُهَینه (روستایی بزرگ در نواحی موصل ) و کعبی منسوب به قبیله بنی کعب است . ابن خمیس در موصل زاده شد و در آن شهر از ابونصر ابن وَدْعان حدیث شنید، سپس به بغداد رفت و در آن جا از قاضی ابوبکر شامی ، ابوالفوارس بن طِراز (یا طِراد) زینبی ، ابن طلحة نَعالی ، ابوعبدالله حمیدی و...استماع حدیث کرد و از ابوحامد غزالی فقه آموخت . ابن خمیس مدتی قاضی رَحبة مالک بن طوق بود، سپس به زادگاه خود موصل بازگشت و به تألیف مشغول شد. پس از ۵۴۰ق بار دیگر به بغداد رفت و به روایت حدیث پرداخت .
← شاگردان
۱- تحریم الغیبة و ما فیها من العقوبات، نسخه ای از آن در دمشق موجود است ؛ ۲- مناقب الابرار و محاسن الاخیار، کتابی است در احوال بزرگان صوفیه، نسخه های آن در کتابخانه های مختلف از جمله برلین (آلوارت ، شم ۹۹۸۰)، ظاهریه ، خدیویه ، صوفیه، گارت ولایپزیگ موجوداست ؛۳- الموضح فی الفرائض، در احکام ارث بنابر مذهب شافعی که نسخه آن در کتابخانه چستربیتی آربری ، شم موجود است .جز اینها ذهبی در سیر کتابهایی زیر عناوین فرح الموضح علی مذهب زید بن ثابت، نیز اخبار المنامات، لؤلؤة المناسک ، منهج التوحید و منهج المرید به وی نسبت داده است .
