دانشنامه اسلامی
او از خاندان بنی نصر بن معاویه در شام برخاست. از تاریخ تولد وی اطلاع دقیقی در دست نیست. بنابر اشاره ذهبی و آنچه از کتاب تاریخ خود ابوزرعه برمی آید و نیز با توجه به سنوات درگذشت استادانش، وی قبل از ۲۰۰ق زاده شده است.
تحصیل
ابوزرعه از کودکی به همراه پدر در مجالس علما حضور می یافت. یکی از استادانش، به نام ابومسهر از مجالست او با علما در این سن و سال، اظهار تعجب می کرد و استاد دیگرش احمد بن ابی الحواری او را «شیخ الشباب» لقب داده. پدرش او را برای تحصیل دانش به شهرهای مختلف شام اعزام می داشت و او با ولع عجیبی در جلسات درس و بحث شرکت می کرد، اما به سادگی تسلیم آراء استادان نمی شد، بلکه با آنان به مناقشه و مباحثه می پرداخت و تا قانع نمی شد و نتیجه مطلوب را به دست نمی آورد، از مباحثه دست نمی کشید.
استادان و مشایخ
استادان و مشایخ او را که اغلب از شام و حجاز و عراق بودند، حدود ۱۵۰ تن برشمرده اند، از آن جمله اند: ابومسهر عبدالاعلی بن مسهر غسانی (د۲۱۸ق)، ابونعیم فضل بن دکین (د ۲۱۹ق) و محمد بن مبارک صوری (د ۲۱۵ق). وی به ویژه از احمد بن حنبل و یحیی بن معین دانش آموخت و حدیث شنید. از جمله شاگردان و پیروان او باید از ابوجعفر طحاوی که خود از اجلّه علما و مشاهیر فقهای حنفی بوده، ابن ابی داوود ، ابوالمیمون بن راشد ، و ابو یوسف یعقوب بن سفیان بسوی که در کتاب المعرفه و التاریخ در مواضع بسیاری از ابوزرعه نقل کرده است، یاد کرد. ابوداوود سجستانی و ابن صاعد نیز در مواضع متعدد به او استناد کرده اند. ابوزرعه به جمع آوری حدیث عنایت خاصی داشت.
آثار
...
