دانشنامه اسلامی
نسب ابن عزوز به حسن مثنّی فرزند امام حسن مجتبی (ع ) می رسد و به همین جهت حسنی خوانده شده است . او در شهر نفطه (تونس ) چشم به جهان گشود.
تحصیلات
در آن عصر نفطه و تَوزَر از مراکز مهم علم و ادب در شمال افریقا به شمار می رفتند، و به همین دلیل از باب تشبیه به آن ها کوفه و بصره گفته می شد. ابن عزوز در چنین محیطی ، زیر نظر پدر خود که از مشاهیر علم در آن دیار بود، پرورش یافت . او در زادگاه خود به فراگیری علوم مختلف از استادانی چون محمد بن عبدالرحمان تازری ، پسر عم خود، روی آورد ، سپس عازم شهر تونس شد و در جامع زیتونه ضمن تدریس ، زیر نظر استادان نامدار آن روزگار مانند محمد شاذلی بن صالح ، احمد بن بن الخوجه ، محمد النجار و دیگران به تحصیلات خود ادامه داد وی پس از مدتی عازم الجزایر شد و در آنجا با عالمانی چون محمد بن ابی القاسم - که از مشایخ معروف صوفیه به شمار می رفت - و دیگر علمای آن دیار آشنا گردید و از محضرشان استفاده نمود. پس از بازگشت به تونس مجدداً به تحصیل و تدریس در جامع زیتونه پرداخت و در ۱۲۹۵ق بی تمایل خود به عنوان مفتی نفطه و پس از آن به سمت قضای آن شهر منصوب شد و تا ۱۲۹۸ق در آن مقام باقی ماند. آنگاه به تونس بازگشت و مجدداً به تدریس در جامع زیتونه پرداخت .
تدریس
ابن عزوز در ۱۳۱۶ق عازم مشرق شد و مدتی را در بنعاری ، مصر، حجاز و شام گذراند. سرانجام در ۱۳۳۱ق به استانبول ، مرکز دولت عثمانی رفت و در آنجا اقامت گزید. در این سفر ابن عزوز همه کتاب های خود را با تحمل مشقت بسیار بدانجا برد. در استانبول ابن عزوز مورد احترام مقامات عالی رتبه قرار گرفت و از منزلت خاصی نزد سلطان عبدالحمید برخوردار گردید. او در این شهر به فراگیری زبان ترکی پرداخت و بر آن تسلط کامل یافت و تا پایان عمر در دارالفنون (دارالخیر سابق ) و مدرسه وعاظ به زبانهای عربی و ترکی ، به تدریس حدیث و تفسیر قرآن مشغول بود. کتانی مشایخ وی را نزدیک به ۸۰ تن ذکر کرده و نام برخی از آنان را آورده است .
تالیفات
...
