انواع جعل حدیث

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] احادیث ساختگی به گوناگونی انگیزه های جاعلان، بستگی دارد. برخی از این احادیث سیاسی هستند و برخی از تعصب مذهبی نشات گرفته اند، پاره ای متاثر از تعصب جاهلی و بعضی به انگیزه نزدیک شدن به بساط امیران یا به غرض تصاحب جاه و یا جذب عوام الناس و به منظور جلب دارایی های آنان و جز آن جعل شده اند.
از جمله احادیثی که دست ستمکار سیاست آنها را جعل کرده است، روایتی است که داوود بن عفان از انس نقل کرده است. او می گوید: امینان هفت تا هستند؛ لوح، قلم، اسرافیل، میکائیل، جبرئیل، محمد و معاویه!.ابن داوود که در سند حدیث آمده است، از جاعلان حدیث است. ذهبی می گوید: از روی یک نسخه جعلی از انس روایت کرده است. ابن حبان می گوید: در خراسان می گشت و از زبان انس دروغ جعل می کرد. ابن کثیر این حدیث را در تاریخش آورده و گفته است: این حدیث از احادیث پیشین غریب تر و از نظر سند ضعیف تر است. از واثله نیز نقل شده است: خداوند؛ جبرئیل، من و معاویه را امین وحی قرار داد و نزدیک بود معاویه را به خاطر فزونی دانش و شدت امانت داری _نسبت به کلام پروردگار_ به عنوان پیامبر مبعوث کند. خداوند گناهان معاویه را آمرزیده و حساب او را پوشاند و کتاب خود، قرآن را به او آموخت و او را هدایت یافته و هدایتگر قرار داد.حاکم می گوید: از احمد بن عمر دمشقی که از دانشمندان و حدیث شناسان شام به شمار می رفت، درباره این حدیث پرسیده شد و او بشدت صحت آن را انکار کرد. این حدیث را ابن عساکر در صفحه ۳۲۲ از جلد هفتم تاریخ دمشق آورده است.
جعل برای تقرب به دربار
از جمله احادیثی که به انگیزه نزدیک شدن به دربار امیران جعل شده است حدیثی است که خطیب در صفحه ۴۸۳ از جلد سیزدهم تاریخ بغداد ذکر کرده است. وی می گوید: هنگامی که هارون الرشید وارد مدینه شد، برایش گران بود که با قبای سیاه و کمربند بر منبر پیامبر بالا رود؛ در این لحظه ابوالبختری گفت: جعفر بن محمد (علیه السّلام) از پدرش برایم روایت کرد: جبرئیل بر پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) نازل شد در حالی که قبایی به تن داشت و کمربندی که خنجری بر آن آویزان بود به کمر بسته بود. معافی تمیمی درباره این حدیث دروغ ابوالبختری این شعر را سروده است:«ویل و عول لابی البختری - اذا ثوری للناس فی المحشرمن قوله الزور و اعلانه - بالکذب فی الناس علی جعفروالله ما جالسه ساعة - للفقه فی بدو و لا محضرو لا رآه الناس فی دهره - یمر بین القبر و المنبریا قائل الله ابن وهب لقد - اعلن بالزور و بالمنکرزعم ان المصطفی احمدا - اتاه جبریل التقی السریعلیه خف و قبا اسود - مخنجرا فی الحقو بالخنجر (وای بر ابوالبختری، آنگاه که در صف محشر در برابر مردم حاضر شود؛وای بر او، به سبب دروغ هایش و نسبت کذبی که به جعفر بن محمد داد؛سوگند به خدا که او هیچگاه در محضر درس جعفر بن محمد حاضر نشده است؛و نیز مردم در طول زندگی او ندیده اند که به قبرستان پاگذارد و یا پای منبری بنشیند (اهل دیانت نیست)؛خدا ابن وهب را که دروغ می گوید و نسبت ناروا می دهد بکشد؛او گمان می کند جبرئیل امین در حالی که کفش به پا و قبایی سیاه بر تن و خنجری به کمر داشته، بر پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) نازل شده است.) »
احادیث جعلی در باب فضائل
از جمله احادیث جعلی در باب فضائل، حدیثی است که خطیب در صفحه ۹۷ از جلد دوم تاریخ بغداد از انس نقل کرده است. انس می گوید: زمانی که سوره تین بر پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) نازل شد بغایت شادمان گردید؛ به گونه ای که خوشحالی و اوج شادمانی او برای ما آشکار گردید. بعدها از ابن عباس درباره تفسیر این سوره پرسیدیم، وی گفت: مراد از تین سرزمین شام است و مقصود از زیتون سرزمین فلسطین. طور سینین همان طور سیناست. آنجا خداوند با موسی سخن گفت؛ و منظور از البلد الامین شهر مکه است. مراد لقد خلقنا الانسان فی احسن تقویم محمد (صلی الله علیه و آله وسلّم) است، ثم رددناه اسفل سافلین یعنی آنان که لات و عزی را می پرستند؛ و مصداق الا الذین آمنوا و عملوا الصالحات ابوبکر و عمرند. فلهم اجر غیر ممنون اشاره به عثمان دارد. فما یکذبک بعد بالدین مصداقش علی! است. الیس الله باحکم الحاکمین یعنی مبعوث شدن تو در میان آنان و گرد آوردن آن بر محور تقوی. خطیب می گوید: این حدیث با این سند، از اباطیل است و تا آنجا که من اطلاع دارم اساسی ندارد.
← ارزیابی
...
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم