دانشنامه اسلامی
صناعت جدل بر دو دسته از مبادی تصدیقی متکی است: مسلمات و مشهورات. انسان باید صناعت و ملکه جدل را کسب کند تا به او مجادل گویند.ملکه جدل، چهار ابزار و ادوات دارد که اگر انسان همه آنها را دارا شود به ملکه جدل دست می یابد.
توضیح اصطلاح
یکی از ابزار و ادوات جدل آن است که شخص در ذهن خود، انواع و اصناف مشهورات را از هر بابی و از هر ماده ای از مواد منطقی، طبیعی و خلقی، با همه تفاوت ها و اختلافات شان حاضر کند و آنها را در قوه ذاکره و حافظه خود نگه داری کند تا در صورت لزوم آنها را به کار برد.
اقسام مشهورات
مشهوراتی که مجادل باید آنها را آماده کند یا مشهورات حقیقی است و یا غیر حقیقی. مشهورات حقیقی، آن است که بعد از تامل هم، شهرت آن زایل نمی شود، به خلاف مشهورات غیر حقیقی و ظاهری و شبیه به مشهورات که بعد از تامل و درنگ، شهرت آن زایل می شود.مجادل باید مشهورات حقیقی را از مشهورات ظاهری و شبیه به مشهورات تمیز دهد و هر دو را جدا جدا آماده و حاضر داشته باشد و خود تنها از دسته اول استفاده کند و اگر احیاناً خصم او از مشهورات ظاهری و شبیه به مشهورات استفاده کرد مغالطه او را آشکار سازد؛ بنابر این ضرورت آماده سازی و حاضرکردن مشهورات حقیقی و غیر حقیقی، آن است که مجادل در وقت نیاز بتواند از مشهورات حقیقی استفاده کند و جدل را به نیکوترین شیوه انجام دهد و اگر خصم از مشهورات غیر حقیقی و به ظاهر مشهور استفاده کرد، متوجه خطای او شود و دیگران را از جدل نادرست وی آگاه سازد.
