دانشنامه اسلامی
به آیه ۲۴۰ سوره بقره آیه امتاع گفته می شود: (والذین یتوفون منکم ویذرون ازواجا وصیة لازواجهم متاعا الی الحول غیر اخراج فان خرجن فلا جناح علیکم فی ما فعلن فی انفسهن من معروف والله عزیز حکیم)؛ «و کسانی از شما که مرگشان فرا می رسد و همسرانی بر جای می گذارند(باید) برای همسران خویش وصیت کنند که آنان را تا یک سال بهره مند سازند و(از خانه شوهر ) بیرون نکنند پس اگر بیرون بروند در آنچه آنان به طور پسندیده درباره خود انجام دهند گناهی بر شما نیست و خداوند توانا و حکیم است».
بقره/سوره۲، آیه۲۴۰.
عده ای از دانشمندان علوم قرآنی معتقدند این آیه به وسیله آیه ۲۳۴ همین سوره (بقره) - که آیه « عده وفات » هم گفته می شود- نسخ شده است: (والذین یتوفون منکم ویذرون ازواجا یتربصن بانفسهن اربعة اشهر وعشرا فاذا بلغن اجلهن فلا جناح علیکم فیما فعلن فی انفسهن بالمعروف والله بما تعملون خبیر)؛ «و کسانی از شما که می میرند و همسرانی بر جای می گذارند(همسران) چهار ماه و ده روز انتظار می برند پس هرگاه عده خود را به پایان رساندند در آنچه آنان به نحو پسندیده درباره خود انجام دهند گناهی بر شما نیست و خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است».
بقره/سوره۲، آیه۲۳۴.
...
[ویکی اهل البیت] آیه امتاع. به آیه 240 سوره بقره که آیه مربوط به حقوق زن بعد از فوت همسر است؛ آیه امتاع گفته می شود: «وَالَّذِینَ یُتَوَفَّوْنَ مِنکُمْ وَیَذَرُونَ أَزْوَاجًا وَصِیَّةً لِّأَزْوَاجِهِم مَّتَاعًا إِلَی الْحَوْلِ غَیْرَ إِخْرَاجٍ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلاَ جُنَاحَ عَلَیْکُمْ فِی مَا فَعَلْنَ فِیَ أَنفُسِهِنَّ مِن مَّعْرُوفٍ وَاللّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ»؛ و کسانی از شما که مرگشان فرامی رسد و همسرانی بر جای می گذارند (باید) برای همسران خویش وصیت کنند که آنان را تا یک سال بهره مند سازند و (از خانه شوهر) بیرون نکنند پس اگر بیرون بروند در آنچه آنان به طور پسندیده درباره خود انجام دهند گناهی بر شما نیست و خداوند توانا و حکیم است.
عده ای از دانشمندان علوم قرآنی معتقدند این آیه به وسیله آیه 234 همین سوره (بقره) - که آیه «عِدّه وفات» هم گفته می شود - نسخ شده است: «وَالَّذِینَ یُتَوَفَّوْنَ مِنکُمْ وَیَذَرُونَ أَزْوَاجًا یَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلاَ جُنَاحَ عَلَیْکُمْ فِیمَا فَعَلْنَ فِی أَنفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَاللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ»؛ و کسانی از شما که می میرند و همسرانی بر جای می گذارند (همسران) چهار ماه و ده روز انتظار می برند پس هرگاه عده خود را به پایان رساندند در آنچه آنان به نحو پسندیده درباره خود انجام دهند، گناهی بر شما نیست و خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است.
استدلال آنها چنین است که مفاد آیه اول این است که زنی که شوهرش فوت کرد نفقه یک سال و حق سکونت در خانه شوهر به همین مدت - تا زمانی که از خانه خارج نشده - برای او محفوظ است ولی اگر از خانه خارج شد این حق زایل می شود اما مفاد آیه دوم این است که این زن باید چهار ماه و ده روز عده نگه دارد که لازمه آن عدم جواز خروج و یا ازدواج در این مدت است. روایاتی نیز در این باره وارد شده است. اما عده ای معتقدند مفاد آیه اول یک توصیه اخلاقس است و نه یک حکم واجب شرعی و از همین رو به حال خود باقی است و نسخ نشده است.
