دانشنامه اسلامی
بل کذبوا بالساعة واعتدنا لمن کذب بالساعة سعیرا• اذا راتهم من مکان بعید سمعوا لها تغیظـا وزفیرا. «(اینها همه بهانه است) بلکه آنها قیامت را تکذیب کرده اند و ما برای کسی که قیامت را انکار کند آتش سوزانی مهیا کرده ایم. هنگامی که این آتش آنها را از دور می بیند صدای وحشتناک و خشم آلود او را که با نفس زدن شدید همراه است می شنوند».
← وصف جهنم
یوم نقول لجهنم هل امتلات وتقول هل من مزید. «به خاطر بیاورید روزی را که به جهنم می گوئیم آیا پر شده ای؟ و او می گوید آیا افزون بر این هم وجود دارد؟!». در آخرین آیه مورد بحث به فراز کوتاه و تکان دهنده ای از حوادث قیامت اشاره کرده، می گوید: (به خاطر بیاورید روزی را که به جهنم می گوئیم آیا پر شده ای؟! و او در پاسخ می گوید: آیا افزون بر این هم وجود دارد)؟! (یوم نقول لجهنم هل امتلات و تقول هل من مزید). در اینکه منظور از (هل من مزید) چیست؟ دو تفسیر گفته اند: نخست اینکه استفهام، استفهام انکاری است یعنی جهنم می گوید افزون بر این ممکن نیست، و به این ترتیب با آیه ۱۳ سوره سجده که می گوید: لاملان جهنم من الجنة و الناس اجمعین: (سوگند یاد می کنم که دوزخ را از جن و انس پر می کنم کاملا هماهنگ است، و تاءکیدی است بر این معنی که تهدید الهی در آن روز کاملا تحقق می یابد و دوزخ از کافران و مجرمان مالامال می شود). دیگر اینکه منظور از این جمله طلب فزونی است، یعنی (آیا باز هم افراد دیگری پیدا می شوند که به دوزخ بیایند)؟! و اصولا طبیعت هر چیزی این است که هم سنخ خود را دائما جستجو کند و هرگز سیر نمی شود، نه بهشت از نیکوکاران، و نه دوزخ از بدکاران. (بعضی از مفسران گفته اند: خطاب و پاسخ در آیه یاد شده، به معنای ظاهری است. ).
نام دیگر جهنم
کلا انها لظی• تدعوا من ادبر وتولی. «اما هرگز چنین نیست شعله های سوزان آتش است. و کسانی را که به فرمان خدا پشت کردند صدا می زند».خداوند در جواب آیه قبل همه این تمناها و آرزوها می فرماید: (هرگز چنین نیست) هیچ فدیه و فدائی پذیرفته نمی شود (کلا). (آن شعله های سوزان آتش است) (انها لظی). پیوسته زبانه می کشد، و هر چیز را در کنار و مسیر خود می یابد می سوزاند. دست و پا و پوست سر را می کند و با خود می برد (نزاعة للشوی). (لظی) به معنی شعله خالص آتش است، و یکی از نام های جهنم نیز می باشد، و در آیات فوق هر دو معنی ممکن است. (نزاعة) به معنی چیزی است که پی درپی جدا می کند. و (شوی) به معنی دست و پا و اطراف بدن است، و گاه به معنی بریان کردن نیز آمده، ولی در اینجا منظور همان معنی اول است، زیرا هنگامی که آتش سوزان و شعله وری به چیزی می رسد اول اطراف و جوانب و شاخ و برگ آن را می سوزاند و جدا می کند.
