معنی ابوحرب بختیار

لغت نامه دهخدا

ابوحرب بختیار. [ اَ ح َ ب ِ ب َ ] ( اِخ ) در یکی از مسمطهای منسوب به منوچهری دامغانی و نیز در قصیده ای منتسب بوی که ذوق سلیم مانند چند مسمط و قصیده دیگر ازانتساب آن به منوچهری ابا دارد ابوحرب بختیار محمد نامی ممدوح شاعر است و این شاعر و هم ممدوح بر نگارنده مجهول است. و شاید ممدوح محمد بختیار خلج باشد:
بوحرب بختیار محمد که رای او
ارکانهای ملک مشیَّد کند همی
طوبی بر آن قلم که بعنوان نامه بر
بوحرب بختیار محمد کند همی.
وینهمه هر روز نثاری کنم
پیش امیرالامرا بختیار.
تا پدرش کنیت ْ ابوحرب کرد
بسکه شد و با ملکان حرب کرد.
ای بختیار راستین صدر [ ن ل :عز ] امیرالمؤمنین
چون تو نه اندر خانقین چون تو نه در انطاکیه.

دانشنامه عمومی

ابوحرب بختیار پسر ابی جَعفر محمد بن ابراهیم، از فرمانروایان ناحیة تاریخی قومس ( استان سمنان کنونی ) و دست نشاندهٔ آل زیار بود که ۳۱۶ تا ۴۳۵ یا ۴۴۱ هجری از جانب منوچهر زیاری حکومت داشت. او از حاجبان منوچهر نیز بود و از نخستین سیاستمدارانی است که منوچهری دامغانی مدح کرده است. نام او در سه قصیده و یک مسمط از دامغانی آورده شده. در منابع مکتوب تاریخی و ادبی چیز زیادی دربارهٔ حکومت او نیامده ولی در سال های اخیر کتیبه هایی از دوران حکومت او در سه ناحیهٔ دامغان کشف شده است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بختیار، ابوحرب، فرزند ابی جعفر محمدبن ابراهیم، از فرمانروایان ناحیه تاریخی قومس (سمنان و دامغان) و دست نشانده آل زیار (حک: ۳۱۶ـ۴۳۵ یا ۴۴۱).
او که سمت حاجبی فلک المعالی منوچهربن قابوس (حک: ۴۰۳ـ۴۲۰) را نیز داشت، از نخستین ممدوحان منوچهری دامغانی (متوفی ۴۳۲) است.منوچهری در سه قصیده و یک مسمط که به مناسبت جشنهای سده و مهرگان و نوروز در مدح این امیر سروده، او را به نژاده بودن و آزادگی و بزرگمنشی و بخشندگی و خوش سخنی و دانشوری و جنگاوری ستوده و به روزافزونی و تقرب وی در دربار فلک المعالی امیدوار گردانده است.انتخاب این سه جشن برای مدیحه گویی و توجه ممدوح بدانها احتمالا نشانه تعلق خاطر این امیر به آداب و رسوم و آیینهای ایران و گویای اشرافی و ایرانی بودن خاندان اوست.منابع ادبی و تاریخی موجود، جزئیات زندگانی بختیار را روشن نمی کند؛ تنها در سالهای اخیر به وجود سه کتیبه از وی در سه بنای تاریخی ناحیه قومس پی برده اند که هم روشنگر نام و نشان و مقام و عنوان اوست و هم مؤید آنچه منوچهری در مدایح خود آورده است.این سه کتیبه عبارت اند از: کتیبه ای (با تاریخ ۴۱۷) در قبّه قصر پدرش، پیر علمدار، در دامغان؛ کتیبه ای بر مناره مسجد تاری خانه دامغان مربوط به پادشاهی فلک المعالی و روزگاری که بختیار حاجب امیر زیاری شده بود (یعنی در فاصله ۴۱۷-۴۲۳)؛ و کتیبه ای بر مناره مسجد جامع سمنان که مربوط به دوره امیری بختیار بر این نواحی (یعنی در فاصله ۴۱۷-۴۲۶) است.