دانشنامه اسلامی
یکی از عوامل مؤثر در پیداشدن اختلاف قرائت ها، اطلاعات و معلومات ادبی برخی از قاریان بوده است که با خودپسندی و اتکا بر معلومات خویش و بر پایه قواعد مقبول آنان در ادبیات عرب قرائت خاصی را اختیار کرده اند؛ هرچند آن قرائت ، شاذ و برخلاف مشهور یا مخالف با رسم الخط باشد.
شخصیت ها
از میان آن ها ابوبکر عطاء شاگرد ابن شنبوذ است که دانشمندترین مردم زمان خود در نحو و قرائت به شمار می رفت؛ لذا به قرائت های مشهور و آن چه از طریق نقل وارد شده بود توجهی نداشت و قرائتی را می پذیرفت که خود او آن را صحیح و با سیاق و معنای آیه مناسب می دانست.وی کلمه «نجیا» در آیه (فلما استیاسوا منه خلصوا نجیا) را «نجبا» می خواند که مورد اعتراض شدید فقها و حاکم وقت قرار گرفت.اکثر قرائت های دانشمندان علم نحو مانند کسایی را که قرائتی اختیار می کردند می توان مبتنی بر همین عامل (خودپسندی و اتکا به معلومات شخصی) دانست.بسیاری از دانشمندان علم نحو و ادیبان عرب، قاریان را به کمی معلومات ادبی و خطا در قرائت متهم می کردند و بر قرائت های آنان که با قواعد زبان عرب مخالف بود خط بطلان می کشیدند.
