دانشنامه اسلامی
فهم دقیق کلمات امیرالمؤمنین (علیه السلام) در نهج البلاغه هدف بزرگی است که شارحان و مفسّران نهج البلاغه در رسیدن به آن تلاش های فراوانی کرده اند و هر یک فراخور استعداد و توانایی خود گام های مفیدی برداشته اند؛ امّا از آن جا که دست یابی به هر مطلوبی در گرو پیمودن مسیر خاصّ و پیروی از شیوه منطقی آن است، برای رسیدن به مقصدِ فهم کلمات امام علی (علیه السلام) نیز باید از روش و شیوه ویژه به آن بهره جست که در دانش حدیث به «روش فهم حدیث» معروف است. این روش نامه که خود به دو بخش اصلی فهم متن و فهم مقصود تقسیم می شود، دارای مراحل متفاوتی است که تفصیل آن در کتاب های مربوط به این موضوع آمده است.
مسعودی، عبدالهادی، روش فهم حدیث، ج۱، ص۱، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۴ش.
در فرایند فهم احادیث، شناسایی و بازیابی خانواده حدیث امری ضروری است؛ زیرا آنچه موجب رسیدن به مقصود اصلی گوینده می شود و سیر حرکت از فهم متن تا فهم مقصود را سامان می بخشد، دست یابی به قرینه های لفظی و مقامی است؛ از این رو، نبود شناختِ جامع از قراینی که در احادیث متناظر و هم مضمون، پراکنده شده اند هدف از مطالعه حدیث را تامین نکرده، فهم ناقص و ابتری را به دنبال خواهد داشت؛ علاوه بر آن، عدم دقّت در این باره و نسبت فهمِ نادرست به معصوم (علیه السلام) پیامدهای منفی آن را دو چندان خواهد کرد؛ بنابراین تتبّع ناقص و عدم گردآوری همه متون مربوط به یک موضوع، آسیب جدّی را پدید می آورد که ارایه نمونه هایی از این دست، گویای اهمیّت این بحث خواهد بود.
← فقر محب اهل بیت و سفارش به طلب حلال
برای بازیابی خانواده حدیث، آثار و فواید بسیاری شمرده شده است.
مسعودی، عبدالهادی، روش فهم حدیث، ج۱، ص۱۶۲، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۴ش.
...
