دانشنامه اسلامی
به آیه ۲۰۷ سوره بقره «آیه لیلة المبیت» می گویند: (و من الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات الله و الله رؤف بالعباد)؛ «بعضی از مردم (با ایمان و فداکار، همچون علی علیه السّلام در لیلة المبیت به هنگام خفتن در جایگاه پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلّم ، جان خود را به خاطر خشنودی خدا می فروشند، و خداوند نسبت به بندگان مهربان است».
[ویکی اهل البیت] آیه لیلة المبیت. آیه 207 سوره بقره را که در «لیلة المبیت» نازل شده، «آیه شراء» یا «آیه لیلة المبیت» گفته اند. بر اساس روایات و نقل های تاریخی، هنگامی که قبایل گوناگون قریش پس از وفات ابوطالب علیه السلام تصمیم گرفتند شب هنگام به خانه پیامبر صلی الله علیه و آله حمله برند و حضرت را به قتل رسانند، ولی پیامبر با نزول آیه 30 سوره انفال از این توطئه آگاه شد.
امام علی علیه السلام اعلام آمادگی کرد که آن شب (لیلة المبیت) را در بستر رسول خدا صلی الله علیه و آله بیارامد تا جان پیامبر رهایی یابد؛ آنگاه این آیه در فضیلت علی علیه السلام نازل شد:
«وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ»
و از مردم کسی است که جان خود را برای طلب خشنودی خدا می فروشد و خدا به بندگان مهربان است.
[ویکی فقه] آیه لیله المبیت. آیه لیلة المبیت به آیه ۲۰۷ بقره، درباره خوابیدن علی علیه السّلام در بستر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم در شب هجرت آن حضرت به مدینه اطلاق می شود.
به آیه ۲۰۷ سوره بقره «آیه لیلة المبیت» می گویند: (و من الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات الله و الله رؤف بالعباد)؛ «بعضی از مردم (با ایمان و فداکار، همچون علی علیه السّلام در لیلة المبیت به هنگام خفتن در جایگاه پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلّم ، جان خود را به خاطر خشنودی خدا می فروشند، و خداوند نسبت به بندگان مهربان است».
بقره/سوره۲، آیه۲۰۷.
ثعلبی، از مفسران معروف اهل تسنن می گوید: هنگامی که پیغمبر اسلام تصمیم گرفت مهاجرت کند برای ادای دین های خود و تحویل دادن امانتهایی که نزد او بود علی علیه السّلام را به جای خویش قرار داد و شب هنگام که می خواست به سوی غار ثور برود و مشرکان اطراف خانه او را برای حمله به او محاصره کرده بودند دستور داد علی علیه السّلام در بستر او بخوابد و پارچه سبز رنگی (برد حضرمی) که مخصوص خود پیغمبر بود روی خود بکشد در این هنگام خداوند به جبرئیل و میکائیل وحی فرستاد که من بین شما برادری ایجاد کردم و عمر یکی از شما را طولانی تر قرار دادم کدام یک از شما حاضر است ایثار به نفس کند و زندگی دیگری را بر خود مقدم دارد؟ هیچکدام حاضر نشدند. به آنها وحی شد اکنون علی علیه السّلام در بستر پیغمبر خوابیده و آماده شده جان خویش را فدای او سازد به زمین بروید و حافظ و نگهبان او باشید.هنگامی که جبرئیل بالای سر و میکائیل پایین پای علی علیه السّلام نشسته بودند جبرئیل می گفت: به به آفرین بر تو ای علی! خداوند به واسطه تو بر فرشتگان مباهات می کند. در این هنگام آیه فوق نازل گردید و به همین دلیل آن شب تاریخی به نام «لیلة المبیت» نامیده شده است. ابن عباس می گوید این آیه هنگامی که پیغمبر از مشرکان کناره گرفته بود و با ابوبکر به سوی غار می رفت درباره علی علیه السّلام که در بستر پیغمبر خوابیده بود نازل شد.
کلام اسکافی
ابو جعفر اسکافی می گوید: جریان خوابیدن علی علیه السّلام در بستر پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلّم به تواتر ثابت شده و غیر از کسانی که مسلمان نیستند و افراد سبک مغز آن را انکار نمی کنند. در جلد دوم «الغدیر» ذیل آیه مورد بحث، اسامی تعداد زیادی از بزرگان اهل سنت که این جریان را نقل کرده اند آمده است.
محتوای کلی آیه مذکور
...
[ویکی حج] آیه لیله المبیت. آیه لیلة المبیت، آیه دویست و هفتم سوره بقره، درباره خوابیدن علی بن ابی طالب در بستر پیامبر اسلام(ص)، در شب هجرت. لیلة المبیت به معنای گذراندن شب در جایی است. مفسران شیعه و بسیاری از مفسران اهل سنت معتقدند که آیه درباره ایثار امام علی(ع) نازل شده است که با خوابیدن در بستر پیامبر کمک کرد تا او از توطئه قتل سران مکه جان سالم به در برد. البته برخی نیز گفته اند آیه درخصوص مقداد یا زبیر یا کسانی دیگر نازل شده است.
برخی از اهل سنت با مقایسه این آیه با آیه غار، جایگاه ابوبکر را به علت همراهی با پیامبر در غار، بالاتر از امام علی(ع) دانسته اند؛ اما شیعیان معتقدند که آیه غار برخلاف آیه لیلة المبیت، لحن ستایش آمیزی ندارد و امتیاز خاصی را نشان نمی دهد.
«لیلة” به معنای شب و «مَبیت» به معنای گذراندن شب در مکانی، در حال خواب یا بیداری است. آیه ۲۰۷ سوره بقره را بدین جهت آیه لیلة المبیت می نامند که از خوابیدن امام علی(ع) در بستر پیامبر اسلام(ص) سخن می گوید. این آیه را آیه شراء (فروش) هم می خوانند؛ زیرا در آن، از معامله جان در برابر کسب خشنودی خدا سخن رفته است.
