دانشنامه اسلامی
در مقدمه محقق، با استفاده از محتوای مطالب، دو امر، سبب تألیف کتاب معرفی شده است: علاقه مؤلف به ادبیات و نیز رغبت یکی از حکامی که نویسنده هم عصر او بوده که به دلیل عدم تصریح به نام وی، شناخته شده نیست و احتمالا سلطان محمد بن عبدالله علوی (1204ق) یا بای علی پاشا حاکم تونس (1169ق) باشد.
کتاب با مقدمه مفصلی از محقق آغاز و مطالب در افتتاحیه، مقدمه و ده باب، در سه جلد، عرضه شده است که مفصل ترین آن ها، باب دوم بوده که تقریبا یک سوم مطالب را در خود جای داده است. نویسنده اهتمام ویژه ای به رعایت امانت داشته و در ابتدای کتاب، مهم ترین منابع و مصادری را که مورد استفاده قرار گرفته ذکر نموده است. علاوه بر آن، وی به طرق مختلفی به منابع مورد استفاده خود، اشاره دارد؛ در برخی مواضع، نام مؤلف و کتاب را با هم ذکر کرده و در پاره ای موارد فقط نام مؤلف یا کتاب را به تنهایی آورده و گاه از هر دو غافل شده است.
منابع و مصادر مورد استفاده نویسنده را می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد: الف)- منابع اساسی:
مقدمه محقق، دارای سه فصل و یک خاتمه است. در فصل نخست، ضمن دو بحث، به بررسی احوال سیاسی و فرهنگی مغرب و تونس در قرن دوازهم هجری پرداخته شده است. در فصل دوم، زندگی نامه مفصلی از نویسنده ارائه گردیده و در فصل سوم، به صورت مفصل، به معرفی کتاب و بیان محتوای ابواب آن، پرداخته شده است. در خاتمه نیز سبب برگزیده شدن این کتاب برای تحقیق و اقدامات تحقیقی صورت گرفته در آن، توضیح داده شده است.
