دانشنامه اسلامی
محرس از ریشه «ح ـ ر ـ س» به جای نگهبانی و حراست گفته می شود. این ستون از سوی شمال، پشت ستون توبه و برابر خانه پیامبر (صلی الله علیه و اله) که اکنون مرقد مطهر ایشان است، قرار دارد و رسول خدا (صلی الله علیه و اله) از در مقابل آن برای گزاردن نماز به مسجد وارد می شد. سمهودی آن را نخستین ستون ردیف سوم ستون ها خوانده، به اعتبار آن که ردیف برابر محراب نبی، صف اول برای استوانه ها از مشرق به مغرب در روضه مطهره است. اکنون نیمی از این ستون در کنار روضه مطهره و درون شبکه (پنجره) قرار گرفته و به رغم فضیلت آن، زائران از فیض نماز گزاردن کنار آن، محروم هستند.
وجه تسمیه
این ستون از آن رو بدین نام شهرت یافت که علی بن ابی طالب علیه السّلام کنار آن برای نگهبانی از پیامبر (صلی الله علیه و اله) قرار می گرفت. بر پایه گزارش هایی، تا هنگام نزول آیه {... و الله یعصمک من الناس... } نگهبانی از رسول خدا (صلی الله علیه و اله) ادامه داشت و پس از آن، به فرمان ایشان نگهبانی پایان یافت.
حفاظت از رسول خدا
به گزارش برخی منابع، حفاظت از رسول خدا به علی علیه السّلام اختصاص نداشته؛ اما از این جهت که وی به لحاظ قرابت نسبی و سببی و نیز نزدیک بودن محل سکونتش به پیامبر (صلی الله علیه و اله) در حفاظت از ایشان اهتمام بیشتر داشته، اقدام او نمایان تر بوده است. روی این ستون که با عنوان محرس شناخته می شود، با آب طلا نوشته اند: «هذه اسطوانة الحرس».
فضیلت استوانه محرس
...
