دانشنامه اسلامی
بدین جهت زید بن حارثه به نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله رفت و از همسر خود در نزد آن حضرت شکوه و گلایه کرد و از آن حضرت اجازه خواست که همسرش را طلاق دهد. پیامبر صلی الله علیه و آله وی را به خویشتنداری و تفاهم اخلاقی با همسرش دعوت نمود و به وی فرمود: إتّق الله و امسک علیک زوجک.
گفتنی است که زید بن حارثه برده ای بود که پیامبر صلی الله علیه و آله در مکه معظمه وی را خریداری کرد و سپس در راه خدا آزاد نمود و آنگاه وی را پسرخوانده خود کرد و در خانه خود نگه داشت. زید به مقدار ده سال از پیامبر صلی الله علیه و آله کوچکتر بود.
پیامبر صلی الله علیه و آله پس از مهاجرت به مدینه منوره دخترعمه خود زینب بنت جحش را به عقدش درآورد. پیش از اسلام رسم جاهلیت بر این بود که ازدواج با همسر پسرخوانده همانند همسر پسر واقعی بر انسان حرام بود و این رسم پس از ظهور اسلام نیز تداوم داشت. در ماجرای اختلاف زید و همسرش زینب این رسم جاهلیت به امر پروردگار سبحان باطل و ازدواج با همسر پسرخوانده مباح اعلام گردید. به هر روی علی رغم تلاش پیامبر صلی الله علیه و آله و برخی از صحابه در ایجاد تفاهم میان زید و زینب کارشان به جدایی و طلاق انجامید.
زینب ایام عده طلاق را سپری کرد و پس از آن به وی بشارت داده شد که خداوند سبحان وی را به عقد پیامبر صلی الله علیه و آله درآورده است. در آن زمان سی و پنج سال از عمرش گذشته بود و بنا به نقل علامه مجلسی ازدواجشان مصادف بود با اول ذی القعده سال پنجم قمری در مدینه منوره. زینب از این ازدواج بسیار شادمان شد و به خانه آن حضرت نقل مکان کرد.
وی در میان همسران پیامبر صلی الله علیه و آله افتخار می کرد که او را خدا به ازدواج پیامبر صلی الله علیه و آله درآورد و به آنان می گفت: زوّجکن أهلیکن و زوّجنی الله من فوق سبع سماوات؛ شما را خانواده تان به عقد پیامبر صلی الله علیه و آله درآورده ولی مرا خداوند متعال از بالای هفت آسمان به نکاح آن حضرت مفتخر نموده است.
زینب به هنگام رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله در 28 صفر سال 11 قمری زنده بود ولی بنا به گفته مورخان وی نخستین همسر آن حضرت بود که پس از رحلتش در سال 20 قمری وفات کرد و به درخواست اسماء بنت عمیس برای نخستین بار در میان مسلمانان برای وی تابوتی ترتیب داده و بدنش را در تابوت گذاشتند و در قبرستان بقیع دفن نمودند.
اسماء بنت عمیس هنگامی که به همراه همسرش جعفر طیار علیه السلام به حبشه هجرت کرده بود در آن جا دیده بود که جنازه ها را در تابوت می گذارند و به صورت محترمانه تری بدن میت را حمل می کنند. وی این عمل را در مدینه رواج داد.
