دانشنامه اسلامی
احمد بن محمد بن زیاد بن بشر بن درهم، نام آور به ابن الاعرابی و مکنا به ابوسعید از محدثان، صوفیان و شیخ الحرم بصره بوده که به مکه مهاجرت کرده و همان جا درگذشته است. تنها آگاهی ما از کتاب وی، تصریح مؤلف در معجم الشیوخ خویش به تالیف چنین کتابی است. عدم ذکر کتاب در نزد تاریخ نگارانتاریخ نگاران و کتاب شناسان پیش از سخاوی از این کتاب یاد نکرده و سخنی نیز در آثار آنان یافت نمی شود که حاکی از رؤیت آن باشد. گویا سخاوی به پشتوانه معجم الشیوخ نویسنده وجود چنین اثری را مسلم پنداشته و سپس آثار کتاب شناختی مکه نیز به دنبال او از این کتاب یاد کرده اند. ذهبی (م. ۷۴۸ق.) در ردیف نگاشته های ابن الاعرابی تاریخ بصره را یاد کرده؛ اما از کتابی درباره مکه نام نبرده است. منابع الاعلان بالتوبیخ: شمس الدین السخاوی (م. ۹۰۲ق.)، به کوشش فرانس روزنتال، بیروت، دار الکتب العلمیه؛ التاریخ و المورخون: محمد الحبیب الهیله، مکه، مؤسسة الفرقان، ۱۹۹۴م؛ حلیة الاولیاء: ابونعیم الاصفهانی (م. ۴۳۰ق.)، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۴۰۵ق؛ سیر اعلام النبلاء: الذهبی (م. ۷۴۸ق.)، به کوشش گروهی از محققان، بیروت، الرساله، ۱۴۱۳ق؛ طبقات الصوفیه: السلمی (م. ۴۱۲ق.)، به کوشش نورالدین شریبه، قاهره، مکتبة الخانجی، ۱۴۰۶ق؛ معجم ابن الاعرابی: احمد بن محمد بن الاعرابی (م. ۳۴۰ق.)، معجم ما الف عن مکه: عبدالعزیز سنیدی، ریاض، مکتبة الملک فهد، ۱۴۲۰ق؛ المنتظم: ابن الجوزی (م. ۵۹۷ق.)، محمد عبدالقادر و دیگران، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق.
