دانشنامه اسلامی
اجماع تشرفی در جایی است که فقیهی در زمان غیبت امام معصوم (علیه السلام) به خدمت آن حضرت مشرف شود و رأی معصوم (علیه السلام) را در مسئله ای بشنود، ولی به هنگام باز گویی رأی معصوم، نگوید که من خود از امام شنیده ام - زیرا در زمان غیبت کبری ، قولِ مدعی رؤیت ، محکوم به کذب است - بلکه در قالب ادعای اجماع، به این نکته اشاره کند که رأی معصوم را احراز کرده است. این گونه موارد برای « مقدس اردبیلی » و « سید مهدی بحرالعلوم » اتفاق افتاده و نقل شده است؛ از این رو احتمال داده می شود که آن چه در کلام ایشان به عنوان اجماع آمده است، اجماع تشرفی باشد.
ادله اجماع تشرفی
اجماع تشرفی به لحاظ وحدت راوی ، همانند اجماع منقول است و کسانی که خبر واحد را حجت نمی دانند، یا ادله حجیت خبر واحد را، شامل اجماع منقول نمی دانند، اجماع تشرفی را نیز حجت نمی دانند؛ ولی کسانی که خبر واحد را مطلقاً حجت می دانند، اجماع تشرفی را نیز دارای اعتبار و حجت می دانند.
علت تردید در اجماع تشرفی
علت تردید در حجیت اجماع تشرفی آن است که انسان ممکن است به صرف ادعای چنین اجماعی نتواند قطع به تشرف و یقین به رأی امام (علیه السلام) پیدا کند، وگرنه چنان چه از اجماع تشرفی قطع به قول امام (علیه السلام) حاصل شود، همین قطع حجیت داشته و دیگر نیازی به حجیت اجماع نیست.
