دانشنامه آزاد فارسی
(یا: آتور فَرَنْبَغْ، به معنی آتش فَرّۀ یزدانی) یکی از سه آتشکدۀ مهم و برتر روزگار ساسانی، مختص موبدان و روحانیان زردشتی که گویا در کاریانِ فارس قرار داشته است، و آن را آتشکدۀ کاریان نیز نامیده اند . بنابر بندهش ، اهورمزدا در آغاز آفرینش سه آذر (آذر گُشَسْب، آذر فَرَنْبغ، آذربَرزین مهر) را برای پاسبانی جهان آفرید و با دست خویش هریک را به مکانی، ازجمله آذر فرنبغ را به خوارزم، نشاند. آذر فرنبغ به هنگام عبور روانِ پرهیزگاران از پل چینْوَد، آن جا را روشن و تاریکی را نابود می کند. به مرور، هریک از این سه آتشکده، ویژۀ یکی از طبقات سه گانۀ اجتماعی شده است و از این میان ، آذر فرنبغ از آنِ آثَرْوَنان یا روحانیان زردشتی شد . از زمان پیدایش تاریخی این آتشکده و محل نخستین آن اطلاعی صحیح نداریم . بنابه بندهش در پادشاهی گشتاسپ شاه ، آتش فرنبغ از خوارزم ، به روشن کوه در سرزمین کاریان در فارس نشانده شد. به گزارش مقدسی تا قرن ۴ هجری آتشِ دیگر آتشکده ها را از این آتشکده می برده اند. نیز ← کاریان