دانشنامه اسلامی
شیخ ابوطالب زاهدی فرزند ملاّعبداللّه بن علیّ بن عطاء اللّه لاهیجی گیلانی، عالم فاضل محقّق، نسب وی به شیخ زاهد گیلانی عارف مشهور می پیوندد. در سال ۱۰۵۸ق در لاهیجان متولّد شد، و نزد ملاّحسن شیخ الاسلام لاهیجی به تحصیل پرداخت. در بیست سالگی به اصفهان آمد، و از محضر آقاحسین خوانساری و ملاّمحمّدرفیع یزدی مستفیض شد. او از راه شام، سفری به مکّه معظّمه نمود، به حج مشرّف شد، و در بازگشت در عتبات عالیات، مدّتی ساکن شد، و سرانجام به اصفهان آمد، و با دختر حاجی عنایت اللّه اصفهانی ازدواج کرد. در زهد و پارسایی، اعراض از دنیا و ترک مکروهات و سیّئات، از نوادر عصر خویش به شمار می رفته، و با وجود مقام والای علم و فضل، از تفاخر و خودنمایی پرهیز می نموده است. وی در سال ۱۱۲۷ق در اصفهان وفات یافت، و جنب مزار عارف ربّانی ملاّحسین گیلانی (لبنانی) (تکیه صاحب روضات کنونی در تخت فولاد) مدفون گردید.
آثار و تالیفات
مشارٌالیه خطّ خوشی داشت، و بیش از هفتاد نسخه از کتابخانه خویش را خود کتابت نموده بود. کتابخانه اش بیش از پنج هزار عنوان کتاب داشته که اکثر آن ها را حاشیه زده، و تعلیقه نوشته بود. این کتاب ها از او است: ۱. تفسیر آیه «قُلِ الرُّوحُ مِنْ اَمْرِ رَبّی»؛ ۲. رساله در علم و تحقیق درباره آن؛ ۳. رساله فی عمل المسبع و المتسع و الدّائره؛ که فرزندش شیخ محمّدعلی حزین شرح نموده است. ۴. شرح قول ارسطو «لِمَ صارَ ماء الْمَطَر حَفیفا»؛ به فارسی که آن را نیز فرزندش شرح نموده است. ۵. شرح حدیث «عرفت اللّه بفسخ العزائم»؛ که آن را فرزندش به فارسی ترجمه کرده است. ۶. رساله در حرکت که آن را نیز فرزندش شرح نموده است.
حزین لاهیجی، محمدعلی بن ابیطالب، تذکره المعاصرین، ص۴۲-۴۴.
۱. ↑ حزین لاهیجی، محمدعلی بن ابیطالب، تذکره المعاصرین، ص۴۲-۴۴. ۲. ↑ حزین لاهیجی، محمدعلی بن ابیطالب، تاریخ و سفرنامه حزین، ص۱۴۸-۱۵۱.۳. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانه الادب، ج۷، ص۱۶۶.
...
