دانشنامه اسلامی
اسامه از یک سو، جنگ آور و شهسواری است که بیشتر عمر خود را در جنگ بر ضد صلیبیان گذرانده و نامش به عنوان یکی از قهرمانان جنگ های صلیبی در کتاب های تاریخ ثبت شده و از دیگر سو، شاعر و ادیبی برجسته است که در شعر و ادب آوازه ای بلند یافته و از او به عنوان یکی از شاعران و نویسندگان بزرگ سده های 5 و 6ق، یاد شده است. افزون بر اینها، مورخی است که کتاب «الاعتبار» وی یکی از عمده ترین و مستندترین مآخذ تاریخی مصر و شام در روزگار فاطمیان و ایوبیان به شمار می آید.
اسامه در خاندانی جنگ آور و نیز اهل علم و ادب در شیزر (یا سیزار در شمال حماه) به دنیا آمد و نسبت شیزری وی از همین جاست. ابواسامه و ابوالحارث کنیه های دیگر اوست و به جز مجد الدین، به مؤید الدوله نیز ملقب بوده است. منقذ نام نیای بزرگ اوست که برخی منابع نسبش را به یعرب بن قحطان رسانده اند.
آنچه بیشتر باعث شهرت اسامه شده، جنگ آوری و سلحشوری اوست. در روزگار وی سرزمین شام دوران پرآشوبی را می گذراند. از یک سو، صلیبیان و رومیان و از سوی دیگر، اسماعیلیان و برخی قبایل شورشی پیوسته به شهرهای مختلف از جمله زادگاه وی، شیزر حمله می کردند.
اسامه که با فنون جنگ آوری به خوبی آشنا شده بود، در تمام جنگ هایی که در دفاع از قلعه شیزر و یا به منظور بیرون راندن صلیبیان از دمشق و دیگر شهرها انجام گرفت، در کنار پدر و عمویش بود. به خصوص میان سال های 514 - 523ق، به عنوان سرداری مقتدر در نبردهای مختلفی شرکت جست و از خود شجاعت و لیاقت بسیار نشان داد. در 523ق، اسامه شیزر را به قصد موصل ترک کرد و به سپاه عماد الدین زنگی، اتابک موصل پیوست و نزدیک به 8 سال در خدمت وی و وزیرش، صلاح الدین محمد بن ایوب غسیانی بسر برد.
اسامه پس از وفات پدر در 531ق، به شیزر بازگشت و تا سال بعد که یوحنا کمننوس (حک 512 - 538ق)، امپراتور روم شرقی، شیزر را به منجنیق بست، در آنجا بود، تا اینکه به گفته منابع، شجاعت بیش از حد وی، عمویش، عز الدین را بیمناک ساخت و از ترس اینکه مبادا امارت را از چنگ او به در آورد، وی را به همراه خانواده اش از شیزر اخراج کرد.
