دانشنامه اسلامی
این کتاب بر اساس اسناد و مدارک معتبر، حوادث را به صورت سال شمار و نیز بر اساس حکومت ها و حاکمان از سال ۶۵۶ تا ۱۳۳۵ هجرى بیان داشته است. این اثر با سیاقی نو و بر اساس سنّت تاریخ نگارى با شیوه سال شمار، به بیان رویدادهاى مهم و وفیّات بزرگان پرداخته است. با این تفاوت که، از تحلیل و تفصیل برخوردار است. نویسنده به مناسبت، وضعیّت عراق و شهرهاى آن را از حیث جغرافیایى، فرهنگى و اقتصادى بررسى کرده و با معرفى حاکمان و امیران آن، روابط سیاسى عراق با دیگر کشورها و نیز خسارت هاى مالى و انسانى که بر اساس این اشغال گرى ها بر عراق تحمیل شده، تبیین کرده است. این پژوهش در هشت مجلّد، به ترتیب ذیل نگارش یافته است:مجلد اوّل: حکومت مغول (۶۵۶-۷۳۸ قمرى) (۱۲۵۸-۱۳۳۸ میلادى)؛مجلد دوّم: حکومت حلایریان (۷۳۸-۸۱۴ قمرى) (۱۳۳۸-۱۴۱۱ میلادى)؛مجلد سوم: دوران حکومت ترکمانان، قراقویونلو و آق قویونلو (۸۱۴-۹۴۱ قمرى) (۱۴۱۱-۱۵۳۴ میلادى)؛مجلد چهارم: دوره اوّل حکومت عثمانی (۹۴۱-۱۰۴۹ قمرى) (۱۵۳۴-۱۶۳۹ میلادى)؛مجلد پنجم: دوره دوم حکومت عثمانى (۱۰۴۹-۱۱۶۳ قمرى) (۱۵۳۴-۱۶۳۹ میلادى)؛مجلد ششم: دوره حکومت ممالیک (۱۱۶۳-۱۲۴۷ قمرى) (۱۷۵۰-۱۸۳۱ میلادى)؛مجلد هفتم: دوره سوم حکومت عثمانى (۱۲۴۷-۱۲۸۹ قمرى) (۱۸۳۱-۱۸۷۲ میلادى)؛مجلد هشتم: پایان حکومت عثمانى (۱۲۹۸-۱۳۳۵ قمرى)(۱۸۷۲-۱۹۱۷ میلادى).
گزارش محتوا
در جلد هفتم، حوادث تاریخی، تشکیلات اداری، فرهنگ و تمدن سرزمین عراق در دوره حکومت عثمانی، در فاصله سال های ۱۲۴۷- ۱۲۸۹ هجری قمری (۱۸۳۱- ۱۸۷۲ میلادی) بررسی شده است. پس از انقراض فرمانروایی ممالیک (۱۲۴۷) حکومت به دست والیان عثمانی افتاد که اولین آنها «علیرضا پاشا» (۱۲۴۷- ۱۲۵۸) بعد محمد نجیب پاشا (۱۲۵۸- ۱۲۶۵) و بدجت پاشا (۱۲۸۶- ۱۲۸۹ قمری) که از لجال سرشناس عثمانی بود، در این مجلد تا دوران او بازگو می شود.
← نقد و بررسی منابع
فهرست های اعلام، اقوال، قبائل و فرق، اماکن و آثار، کتب، الفاظ غریبه و مهم و تصاویر به ترتیب حروف الفباء تنظیم در ادامه آمده است و در پایان فهرست مطالب گنجانده شده است.در پاورقی ها، آدرس آنچه از کتب در متن بازگو شده آمده است. اگر مطالبی در متن آمده و مؤلف دیده خواننده نیاز به اطلاعات بیشتری در این زمینه دارد، در پاورقی کتب مربوط معرفی شده است.
منبع
...
