دانشنامه اسلامی
مؤلف درباره انگیزه خود از تألیف این فرهنگنامه و استخراج و جمعآورى این اصطلاحات، نخست آسان شدن فهم و درک اصطلاحات مندرج در کتب ادبى و علمى براى جویندگان این علوم و فنون و آشنا شدن به تعبیرات و اصطلاحات مندرج در ادب عربى و بهویژه فارسى بهطور عموم، بیان میدارد.
کتاب دارای دو مقدمه و بیستونه بخش به ترتیب حروف الفبا است.
نویسنده بهوسیله حروف اختصاری (ف)، (ک) و (م) - که بلافاصله بعد از هر واژه ذکر میشود - مشخص نموده که آن واژه در علم فلسفه یا علم کلام یا هر دو استعمال شده است.
مؤلف در سرآغاز سخن در مورد فراز و نشیبهای جمعآوری اصطلاحنامه بیان میدارد که معانى اصطلاحى لغات و اصطلاحات مورد استفاده در علوم و فنون گوناگون، ماوراى معانى لغوى آنهاست و با مراجعه به کتب لغوى عادى قابل درک و فهم نیست. همچنین مىدانیم که پایهگذاران و پژوهندگان هر علم و فنى در علم و فن موردنظر و بحث و تحقیق خود اصطلاحاتى را بهکار بردهاند که از حدود معانى لغوى آنها خارج است و چهبسا بالکل معانى لغوى خود را از دست داده، معنى و مفهوم دیگرى از آنها اراده شده باشد، مثلاً در فلسفه معنى «مکان» و «حیز» از نظر لغوى ماوراى معنى اصطلاحى آن است و آنچه عرف و لغت از «مکان» و «حیز» درمىیابند، بهجز آن مفهومى است که فیلسوف برمىگزیند و مورد بحث و تحقیق قرار مىدهد، لذا یک نویسنده خوبی کسى خواهد بود که فى الجمله در همه سقب علوم و فنونى که وارد در فرهنگ اسلامى شده است و یا بالاصالة ویژه فرهنگ اسلامى است، واقف و آگاه باش و به ظرایف و لطایف آن فن تسلط لازم را داشته باشد تا بتواند یک فرهنگنامه دقیق و جامعومانع ارائه دهد.
در این مجموعه سعى وافر به عمل آمد که بجاى برگزیدن متون عربى، از متون فارسى کهن استفاده شود تا فواید آن عامتر باشد و مبتدیان را به کار آید و مترسلان را بلاغت افزاید. همچنین اصطلاحات مربوط به ملل و نحل و فرق گوناگون کلامى هم با بانیان آنها آورده شده تا طالبان این علم به ریشه بسیارى عقاید کلامى واقف شوند.
