دانشنامه اسلامی
۱- ایمان به حسابرسی، از اصول دعوت موسی علیه السلام:•«وقال موسی انی عذت بربی وربکم من کل متکبر لا یؤمن بیوم الحساب:و موسی (در خطاب به فرعون و یارانش) گفت: همانا من به پروردگارم و پروردگار شما پناه برده ام از (شرّ) هر متکبری که به روز حساب ایمان ندارد.». حضرت موسی ع گفت: من به پروردگارم و پروردگار شما پناه می برم از هر متکبری که به روز حساب ایمان نمی آورد"! (وَ قالَ مُوسی إِنِّی عُذْتُ بِرَبِّی وَ رَبِّکُمْ مِنْ کُلِّ مُتَکَبِّرٍ لا یؤْمِنُ بِیوْمِ الْحِسابِ ).موسی این سخن را با قاطعیت و اطمینانی که مولود از ایمان نیرومند و اتکای او بر ذات پاک پروردگار بود بیان کرد و نشان داد که از چنین تهدیدی ترسی به خود راه نداده است.این گفتار موسی ع به خوبی نشان می دهد افرادی که دارای این دو ویژگی باشند آدم های خطرناکی محسوب می شوند: تکبر و عدم ایمان به روز قیامت و باید از چنین افرادی به خدا پناه برد! تکبر سبب می شود که انسان جز خود و افکار خودش را نبیند، آیات و معجزات خدا را سحر بخواند، مصلحان را مفسد، و اندرز دوستان و اطرافیان را محافظه کاری و ضعف نفس بشمرد! و" عدم ایمان به روز حساب" سبب می شود که هیچ حسابی در برنامه و کار او نباشد، و حتی در برابر قدرت نامحدود پروردگار، با قدرت بسیار ناچیزش به مبارزه برخیزد، و به جنگ پیامبران او برود، چرا که حسابی در کار نیست. حضرت موسی (علیه السلام) در این آیات از شر هر متکبر بی ایمان به روز حساب به خدا پناه می برد" وَ قالَ مُوسی إِنِّی عُذْتُ بِرَبِّی وَ رَبِّکُمْ مِنْ کُلِّ مُتَکَبِّرٍ لا یؤْمِنُ بِیوْمِ الْحِسابِ" این آیه شریفه حکایت کلام موسی (علیه السلام) است، کلامی که با آن تهدید فرعون را با تهدید خود مقابله می کند، او تهدید به کشتن وی کرده بود و آن جناب تهدیدش کرده به اینکه به پروردگارش پناه می برد.و جمله " عُذْتُ بِرَبِّی وَ رَبِّکُمْ" در مقابل گفتار فرعون است که گفت:" وَ لْیدْعُ رَبَّهُ"، چون فرعون در این جمله رب را اختصاص به موسی داد و گفت:" موسی پروردگار خود را بخواند". و موسی (علیه السلام) در پاسخش پروردگار خود را پروردگار ایشان نیز خواند، و گفت:" من پناه می برم به پروردگار خودم و پروردگار شما" و فهماند که خدای تعالی همانطور که پروردگار من است، پروردگار شما هم هست، همانطور که حکمش در من نافذ است، در شما نیز نافذ است. پس چون چنین است می تواند پناهنده خود را از شر شما حفظ کند، هم چنان که تا کنون حفظ فرموده.از اینجا روشن می شود که خطاب در جمله" ربکم" به فرعون و درباریان او بوده، نه به قوم اسرائیلی خودش.و در جمله " مِنْ کُلِّ مُتَکَبِّرٍ لا یؤْمِنُ بِیوْمِ الْحِسابِ"، اشاره می کند به فرعون و هر کس دیگری که در دو صفت تکبر و بی ایمانی به روز حساب با او شرکت دارد و معلوم است کسی که این دو صفت را داشته باشد، از هیچ شری پروا ندارد. ۲- یقین و ایمان اصحاب یمین، به حسابرسی قیامت:•«فاما من اوتی کتـبه بیمینه فیقول... انی ظننت انی ملـق حسابیه:اما کسی که نامه عمل او به دست راست او داده شود، (با خوشحالی) می گوید: بگیرید (ای مردم و) بخوانید کتاب مرا.حقّا که من (در دنیا) یقین داشتم که به حساب (عمل های) خود خواهم رسید.». قرآن می گوید:" اما کسی که نامه اعمالش به دست راست او داده شده از فرط خوشحالی فریاد می زند که بیائید و بگیرید نامه اعمال مرا و بخوانید" (فَأَمَّا مَنْ أُوتِی کِتابَهُ بِیمِینِهِ فَیقُولُ هاؤُمُ اقْرَؤُا کِتابِیهْ ).گویی از خوشحالی در پوست نمی گنجد و از این همه نعمت و توفیق و هدایتی که خدا به او داده تمام ذرات وجودش شاکر است و فریاد" الْحَمْدُ لِلَّهِ " سرمی دهد. سپس بزرگترین افتخار خود را در این کلمه خلاصه کرده، می گوید:" من یقین داشتم که رستاخیزی در کار است، و من به حساب اعمالم می رسم" (إِنِّی ظَنَنْتُ أَنِّی مُلاقٍ حِسابِیهْ ). ظن در اینگونه موارد به معنی" یقین" است، او می خواهد بگوید:آنچه نصیب من شده به خاطر ایمان به چنین روزی است، و راستی هم همین است ایمان به حساب و کتاب به انسان روح تقوی و پرهیزگاری می بخشد و تعهد و احساس مسئولیت در او ایجاد می کند، و مهمترین عامل تربیت انسان است. استفاده یقین و ایمان از جمله «انی ظننت انی ملاق حسابیه» مطابق روایتی است که در تفسیر نورالثقلین از امیرمؤمنان علیه السّلام نقل شده است. مفسران هم «ظننت» را به معنای «علمت» دانسته اند.
آثار ایمان به حسابرسی
← اجتناب از اختلافات
...
