دانشنامه اسلامی
اجتهاد عقلی، که مقابل اجتهاد شرعی می باشد، به اجتهادی گفته می شود که اساس آن، منابع و ادله ای است که حجیت یا طریقیت آن ها عقلی محض است و امکان تعلق جعل شرعی به آن ها وجود ندارد. طبیعی است این قسم از اجتهاد ، سبب علم وجدانی به حکم شرعی می گردد.
مصادیق اجتهاد عقلی
از مصادیق اجتهاد عقلی، اجتهادی است که بر اساس مستقلات عقلی ، قاعده لزوم دفع ضرر محتمل ، قاعده اشتغال ( اشتغال ذمه یقینی ، فراغ ذمه یقینی را می طلبد)، قاعده قبح عقاب بلا بیان و غیره، صورت گرفته باشد.