دانوب. ( اِخ ) نام بزرگترین و مهمترین رودخانه اروپای مرکزی و جنوبی است. ایستر. نهر طونه. این رود را بزبان آلمانی داناو و بزبان اسلواکی دوناج و بزبان هنگری دونا و در تکلم صربی ها دوناو و بزبان رومانی دونارآ و به لاتینی دانوبیوس میخوانند و آن از کوههای جنگل سیاه آلمان سرچشمه میگیرد و بدریای سیاه میریزد. طول این رود 1725 میل است و از لحاظ درازی پس از ولگا در اروپا مقام اول را دارد. رود دانوب در محلی بنام دانوشینگین از تلاقی رودهای برژ و بریگاچ و رود دیگری تشکیل میشود و در این محل نام دانوب میگیرد و از محل اولم ببعد قابل کشتی رانی می شود. رود دانوب از مشرق وربتمرگ و بواریا و شمال اطریش و هنگری و شمالی بوداپست میگذرد و وارد کشور یوگسلاوی میشود و از طرف جنوب غربی بسوی مشرق پیش میرود و قسمتی از سرحد بین بلغار و رومانی را تشکیل میدهد و سرانجام از شمال رومانی بسوی جنوب شرقی آن کشورمتوجه میشود و در مشرق چند شاخه میگردد و شاخه ها درمساحتی معادل 1000 میل مربع بدریای سیاه میریزد و دهانه یکی از شاخه های رود مذکور بین اوکراین و رومانی قرار گرفته است. دانوب به سه قسمت علیاء و وسطی و سفلی منقسم میشود و قسمت علیای آن تا براتیسلاوا و قسمت وسطی از براتیسلاوا تا دروازه آهنین و قسمت سوم از دروازه آهنین تا دریاست. آب قریب به سیصد رودخانه که از کوههای آلپ و کارپات سرچشمه میگیرند به روددانوب میریزد و از مهمترین آنها که از جانب چپ به رود مذکور می پیوندد آلت موهل و نااب در آلمان و مارش در اطریش و چک اسلواکی وواه و نیترا و هرون درچک اسلواکی و تیسزا در یوگسلاوی و هنگری. و اولت و آرگس و سیرت و پروت در رومانی. و نیز از جانب راست رودهای زیرین بدانوب متصل میگردد: ایللر لچ ایزر این در آلمان ، انس ایسیته در اطریش ، رابا درهنگری ، دراوا در هنگری و یوگسلاوی ساوا و مراوا در یوگسلاوی ، ایسکر در بلغار. از نکات قابل تذکر در مورد تاریخ این رود آن است که بعلت قابلیت داشتن برای کشتی رانی همدوش با ترقی امر کشتی رانی بوسیله قوه محرکه بخار، در قرون اخیر راجع به کشتی رانی این رود دول بزرگ اظهار علاقه کرده اند، از آنجمله است که در قرن نوزدهم یعنی از سال 1856 با صدور اعلامیه پاریس کشتی رانی در این رود آزاد گردید و تحت نظارت کمیسیونی معروف به کمیسیون اروپایی قرار گرفته و چندین بار مقررات آن تجدید گردیده است. و نیز معاهداتی بنام ورسای و دانوب در باره استفاده تجاری رود مذکور بسته شده است.
فرهنگ فارسی
یکی از بزرگترین رودهای اروپابطول ۲۸۶٠ کیلومتر که سرچشمه آن در جنوب آلمان و مصب آن در دریای سیاه است و از شش کشور اروپایی میگذرد ( آلمان اتریش هنگری یوگسلاوی رومانی بلغارستان ) . دانوب یکی از مهمترین راههای دریایی داخل اروپا و وسیله ارتباط چند کشور بیکدیگراست و سراسر کناره آن آباد و مرکز شهرها و بنادر و موسسات حمل و نقل و مراکز صنعتی است .
دانشنامه عمومی
دانوب رودی در اروپا است که از جنگل سیاه در آلمان سرچشمه می گیرد و در ناحیهٔ دلتای دانوب در کشور رومانی به دریای سیاه می ریزد. رود دانوب از ده کشور می گذرد که به آن ها کشورهای دانوبی ( آلمان، اتریش، اسلواکی، مجارستان، کرواسی، صربستان، بلغارستان، رومانی، مولداوی، اوکراین ) هم می گویند. رود دانوب با ۲۸۵۰ کیلومتر دومین رود طولانی اروپا پس از ولگا است. قرار داشتن ۱۲۰۰ کیلومتر از دانوب در رومانی، آن را تبدیل به طویل ترین رود در این کشور کرده است. دلتای رود دانوب در اروپا، با بیش از ۳۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت، زیست بوم بیش از ۳۰۰ نوع پرنده، ۱۹۰۰ گونه گیاهی و ۱۳۳ نوع ماهی است. دانوب از زبان های ایرانی به معنی رودخانه ریشه گرفته و به دورهٔ سکاها بازمی گردد که در جنوب اروپا سکنی داشتند. نام دانوب در زبان های اروپایی به شیوه های مشابه تلفظ می شود از جمله: • آلمانی: Donau • اسلوواکی: Dunaj ( دونای ) • مجاری: Duna • صربی کرواتی: Дунав /Dunav ( دوناو ) • بلغاری: Дунав ( دوناو ) • رومانیایی: Dunăre • لاتین: Danuvius در پیدایش، توسعه و انتقال تمدن در اروپا و روم، رود دانوب نقش بسیار مهمی را دارا بود. حوضهٔ رود دانوب تا مدت ها مرکز فعالیت فرهنگی ابتدایی بود و پیش از آنکه فعالیت های تمدن های کارتاژ و اتروسک در سرزمین های مدیترانه غربی شناخته شود، راهبر سایر بخش های اروپا بود. اندیشه هایی که از راه پراکندگی فرهنگی از مراکز کهن تر فرهنگی مانند مصر و میان رودان رسیده بود زندگی در این منطقه را تغییر داد. حوضهٔ رود دانوب که از قلب اروپا به سوی غرب تا دریای سیاه گسترش داشت، راهی طبیعی برای نفوذ از غرب آسیا به بخش شمالی اروپا به وجود آورده بود. فرهنگ هالشتات از سال ۹۰۰ ق. م توسط مردم حوضه رود دانوب و شمال رشته کوه های آلپ پدید آمد؛ آنها در تجارت کهربا، ( ماده ای که از سواحل بالتیک استخراج می شد ) مس، آهن، قلع ( که برای تولید کالاهای مفرغی مورد نیاز بود ) فعالیت داشتند. فرهنگ هالشتات که نخستین فرهنگ عصر آهن اروپای مرکزی است، در فرانسه، اسپانیا، انگلستان و نیز حوضهٔ رودهای راین و دانوب و سرزمین های شرقی گسترش داشت. دست ساخته های آهنی و مفرغی بسیاری در مناطق پهناور دور از هم به دست آمده است، که در این میان شمشیر، سنجاق سینه و همه گونه ظرف و ابزارهایی که غالباً با طرح های هندسی و با شکل جانوران زینت داده شده است، یافت می شود. دانوب (تفریح گاه). دانوب ( انگلیسی: Danube Promenade ) تفرجگاهی در مجارستان است. منطقه دانوب جزء میراث جهانی یونسکو در مجارستان و جاذبه های گردشگری در بوداپست است.
دانشنامه آزاد فارسی
دانوب (Danube) مسیر رود (به آلمانی: دونائو) دومین رود بزرگ اروپا. از شیبهای شرقی جنگل سیاه سرچشمه می گیرد و پس از طی ۲,۸۵۸ کیلومتر در اروپا، در دلتایی باتلاقی در رومانی وارد دریای سیاه می شود. رأسِ قابل کشتی رانی این رود از اولم، در بادن ـ وورتمبرگ، و پایانۀ کشتی های اقیانوس پیما، برایلا، در رومانی است. شهرهایی که بر سر راه دانوب قرار دارند، شامل لینتس، وین، براتیسلاوا، بوداپست، بلگراد، روسه، برایلا، و گالاتسی، است. آبراهی دانوب را به رود ماین، و در نتیجه به رود راین متصل کرده است. در ۱۹۹۲ مسیر رود در اسلوواکی منحرف شد تا سّد جنجالی گابچیکوُو را تغذیه کند. در فوریۀ ۲۰۰۰، دانوب از طریق معدن طلای رومانی به سمّ سیانور آلوده شد که بزرگ ترین فاجعۀ زیست محیطی اروپا از زمان حادثۀ ۱۹۸۶ در چرنوبیلِ اوکراین بود. مسئولان مجارستان و صرب عملیات بزرگ پاک سازی را آغاز کردند، زیرا سیانور از ریزابه ای در رومانی وارد دانوب می شد و زندگی گیاهان و جانوران را تا دریای سیاه به خطر می انداخت.
