دانشنامه اسلامی
نباید والدین به خصوص مادر را در امور دنیوی در رنج و مشقت قرار داد هر چند مسلمان نباشند. چنانکه در قرآن آمده است «و صاحبهما فی الدنیا معروفا»
دعا و طلب مغفرت
یکی دیگر از حقوق والدین دعا است؛ چنانکه مستحب است در حق ایشان این دعای قرآنی خوانده شود: «رب اغفر لی و لوالدی و ارحمهما کما ربیانی صغیراو اجزهما بالاحسان احسانا و بالسیئات غفرانا».آیت الله جوادی آملی در شرح این آیه می گوید: «در این آیه، لفظ» ربیانی به دنیا آوردند مرا (آمده است نه لفظ «ولدانی») رشد دادند مرا (و پدر و مادر باید به تربیت فرزند توجه داشته باشند و هر قدر فرزندشان را خوب تربیت کنند همان اندازه نسبت به فرزندشان حق دارند».
سپاس گزاری از والدین
خداوند در قرآن می فرماید: «اشکر لی و لوالدیک» در توضیح آیه فوق باید گفت بر اساس قاعده عقلی «وجوب شکر منعم» شکر خدا واجب است. پدر و مادر نیز یکی از مجاری فیض خدا و مصادیق نعمت او هستند. ایشان هم منعم هستند و هم نعمت. از این رو ما باید در درجه اول شکر خدا را بجا آوریم که چنین نعمت بزرگی به ما ارزانی داشته و سپس در ادای حقوق پدر و مادر که ولی نعمت ما هستند و بخاطر ما زحمات زیادی را متحمل شده اند بکوشیم. بنابراین بدلیل آنکه والدین مجرای وصول فیض و نعمت الهی به ما می باشند سپاسگزاری از ایشان در طول سپاسگزاری از خدا قرار می گیرد. البته روشن است که مقصود از سپاسگزاری و تشکر از والدین تنها تشکر زبانی نیست بلکه مقصود احترام قلبی و عملی و قیام به ادای حقوق ایشان است.امام صادق (علیه السّلام) در مورد سپاسگزاری از والدین می فرماید: «یجب للوالدین علی الولد ثلاثة اشیاء: شکرهما علی کل حال و طاعتهما فیما یامرانه و ینهیانه عنه فی غیر معصیة الله و نصیحتهما فی السر و العلانیة». یعنی سه چیز بر فرزند، در حق پدر و مادر واجب است:۱- شکر پدر و مادر به هر شکل ممکن؛۲- اطاعت از پدر و مادر در هر چیزی که امر و نهی می کنند به جز در گناه و معصیت خدا۳- خیرخواهی برای ایشان در پیدا و نهان.
رعایت ادب و پرهیز از شکوه
...
