دانشنامه اسلامی
در یک تقسیم بندی مقدماتی که در بافت فرهنگی دین عامیانه قابل بسط و بررسی تفصیلی است آمیختگی های عناصر جشنی مسلمانان با غیرمسلمانان را می توان در چهار شاخه جای داد:الف ) حضور و مشارکت مسلمانان در جشن های غیرمسلمانان ؛ب ) اقتباس کلیتِ جشن های غیراسلامی یا حفظ و تداوم آن ها با دگردیسی معطوف به مشروع و اسلامی سازی این جشن ها؛ج ) اخذ و اقتباس برخی عناصر و به ویژه رفتارهای جشنی غیرمسلمانان ؛د) ادامه حضور و سریانِ زمینه های مفهومی فرهنگ بومی در جشن های اسلامی که منجر به تولید هویت نسبتاً مستقل برای هر جشن اسلامی در مناطق مختلف می شود.
نوع آمیختگی
در ادوار مختلف اسلامی ، بسیاری از مسلمانان به ویژه در عراق ، شام و مصر در جشن های مسیحیان و گاه یهودیان و اقلیت های دینی دیگر شرکت می کردند
مقدسی ، البدء و التاریخ، ج۱، ص ۱۸۲ـ۱۸۳.
بر پا داشتن جشن های مربوط به نمادهای رستاخیز و نو شدن طبیعت و بازگشت سبزی و طراوت بهاری که در سنّت اسلامی با تکریم خضر نبی و در سنّت مسیحی با تکریم سنت جرج / جرجیس همراه است نمونه ای از اقتباس مسلمانان از جشن های غیرمسلمانان است .هم چنین در نمونه ای دیگر، به هنگام برگزاری جشنی که در آن یهودیان در آخرین روز عید فطر به کنیسه می روند، مسلمانان موصل به سبب هم زیستی با یهودیانِ منطقه ، با تهیه خوراک و وسایل تفریح به اطراف آرام گاه های مشایخ محلی موصل می روند و جشن می گیرند.
احمد صوفی ، «ایام الموصل و صبواتها»، ج۱، ص ۶۶ـ۷۰، التراث الشعبی ، سال ۱، ش ۵ (شوال ـ ذیقعده ۱۳۸۹).
...
