بنی نَضیر نام یکی از قبایل یهود عربستان و همچنین یکی از غزوات پیامبر (ص). حضرت محمد (ص) در ۶ ق عده ای را برای هدایت بنی عامر فرستاد، ولی عامر بن طفیل با گروهی بر سر فرستادگان پیامبر (ص) ریختند و آنان را کشتند. تنها یک نفر از این میان نجات یافت که در سر راه مدینه دو تن از بنی عامر را کشت. آنان کسی را نزد پیامبر (ص) فرستادند و خواستار خون بهای دو عامری شدند. پیامبر (ص) از بنی نضیر که هم پیمان عامری ها بودند در حل این مسئله یاری خواست. بنی نضیر در ظاهر پذیرفتند، ولی قصد جان پیامبر (ص) را کردند. پیامبر (ص) از این امر آگاهی یافت و به آنان دستور داد مدینه را ترک کنند. آنان با وعدۀ عبدالله بن اُبَیّ که دو هزار نفر را برای یاری آنان می فرستد، در برابر پیامبر (ص) ایستادند. مسلمانان ۱۵ روز قلعۀ بنی نضیر را محاصره کردند تا سرانجام آنان تسلیم شدند. پس از عزیمت بنی نضیر به شام، پیامبر (ص) خانه ها و زمین هایشان را بین مهاجرین تقسیم کرد. در غزوۀ بنی نضیر حضرت علی (ع) پرچمدار مسلمانان بود و در همین غزوه بود که مسلمانان از نوشیدن شراب منع شدند.
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] بنی نضیر، نام یکی از قبیله های یهود ساکنِ مدینه تا نخستین سال های هجرت است. آنها پیش از ظهور اسلام در یثرب (مدینه) ساکن شدند. پس از هجرت پیامبر به مدینه، بنی نضیر در شمار دیگر یهودیان با مسلمانان، پیمان مصالحه بستند و عهد کردند که در صورت حمله دشمنان به مدینه در کنار مسلمانان به دفاع بپردازند و از تأمین مالی و جانی کفار قریش و برقراری روابط تجاری با آنان خودداری کنند. اما از آنجا که بنی نضیر پیمان خود را زیر پا گذاشتند، پیامبر اسلام به جنگ با آنان پرداخت که به غزوه بنی نضیر مشهور شد. «بنی نضیر» از دو کلمه تشکیل شده است: ← بنی (بنین) «بنی نضیر» طایفه ای از یهودیان ساکن در مدینه بودند که در روند حوادث صدر اسلام نقش داشتند، روابط قبیلگی، توان بالای نظامی و اقتصادی و دامنه نفوذ فرهنگی آنان، باعث چنین جای گاهی شده بود. قبیله بنی نضیر پیش از ظهور اسلام در یثرب (مدینه) ساکن شدند. منشأ بنی نضیر درباره منشأ آنان روایات متفاوت است. ← نظر یعقوبی ... [ویکی شیعه] بنی نضیر، نام یکی از قبیله های یهود ساکنِ مدینه تا نخستین سال های هجرت است. آنها پیش از ظهور اسلام در یثرب (مدینه) ساکن شدند. پس از هجرت پیامبر به مدینه، بنی نضیر در شمار دیگر یهودیان با مسلمانان، پیمان مصالحه بستند و عهد کردند که در صورت حمله دشمنان به مدینه در کنار مسلمانان به دفاع بپردازند و از تأمین مالی و جانی کفار قریش و برقراری روابط تجاری با آنان خودداری کنند. اما از آنجا که بنی نضیر پیمان خود را زیر پا گذاشتند، پیامبر اسلام به جنگ با آنان پرداخت که به غزوه بنی نضیر مشهور شد. قبیله بنی نضیر پیش از ظهور اسلام در یثرب (مدینه) ساکن شدند. درباره منشأ آنان روایات متفاوت است. یعقوبی آن ها را طایفه ای از قبیله جُذام می داند که یهودی شدند و در کوه نضیر اقامت گزیدند و از آن پس به نام این کوه خوانده شدند. [ویکی اهل البیت] "بنی نضیر" از دو کلمه تشکیل شده است: "بنی نضیر" طایفه ای از یهودیان ساکن در مدینه بودند که در روند حوادث صدر اسلام نقش داشتند، روابط قبیلگی توان بالای نظامی و اقتصادی و دامنه نفوذ فرهنگی آنان، باعث چنین جایگاهی شده بود. در نسب یهودیان بنی نضیر میان مفسران اختلاف است. برخی آنان را طایفه ای از قبیله جذام بن عدی می دانند که یهودی شدند و در کوه نضیر اقامت یافتند و از آن پس به نام این کوه خوانده شدند. یا این که نضیر نام جد این قبیله است. برخی دیگر آنان را اصالتاً از اهل حجاز نمی دانند و چون در کتب مذهبی خود، خوانده بودند که پیامبری از سرزمین مدینه ظهور خواهد کرد به آنجا کوچ کردند. و در این نظر نسب بنی نضیر را از نسل هارون بن عمران و از بنی اسرائیل می دانند که بعد از جنگ رومیان به یثرب گریختند. بنی نضیر در محله ای که دارای دیوار و نخلستان بود، سکونت داشتند به دین خود سخت پایبند بودند و با طایفه بزرگ خزرج همپیمان شدند، با پیامبر صلی الله علیه و آله نیز پیمان بسته بودند که با مسلمانان جنگ نکنند. و در صورت حمله دشمنان مدینه در کنار مسلمانان به دفاع بپردازند و از برقراری روابط اقتصادی با قریش خودداری کنند. آنان در منطقه عالیه در وادی مذینب که بخشی از مسیل بطحان است، فرود آمدند. ابن عساکر و یاقوت حموی از واقدی نقل کرده اند که منازل بنی نضیر در ناحیه غرس و منطقه اطراف آن، مقبره حنظله یا خطمه قرار داشت. سمهودی می گوید: علی الظاهر، بنی نضیر در منطقه نواعم سکونت داشتند و منازل و باغ های آنان تا ناحیه غرس و صافیه و صدقات پیامبر (ص) در این ناحیه امتداد داشت. شماری از خانه های بنی نضیر در ناحیه جفاف واقع بود ... من در حرّه واقع در شرق نواعم آثار چند دژ و یک قریه را در نزدیکی مذینب دیدم. به نظر می رسد که آن هم از منازل بنی نضیر باشد. از جمله مواردی که دلالت دارد، بنی نضیر در شرق مدینه سکونت داشتند، می توان به نمونه های ذیل اشاره کرد: بنابراین، حال که چهار ملک مذکور در جوار یکدیگر بودند و در بالای باروهای پشت قصر مروان بن حکم و در زمره اموال بنی نضیر باید دانست که مطابق دیدگاه مورّخان این باروها در نزدیکی غابه قرار داشت که خود در منطقه عوالی مدینه در جهت شام واقع بود. می دانیم که قف در شرق مدینه واقع است و محله زهره در آن سوی آن. [ویکی حج] بنی نضیر، از یهودیان ساکن مدینه بوده و نام یکی از غزوات است. در اینکه بنی نضیر بنی اسرائیلی هستند یا از عرب های یهودی قبیله جذام می باشند، دیدگا ه ها متفاوت است، ولی می توان خاستگاه آنان را شامات دانست. در برخی منابع اسلامی، علت مهاجرت آن ها به یثرب، آگاهی ایشان از منطقه ظهور پیامبر آخر الزمان بیان شده است. از تاریخ سکونت آنان در یثرب اطلاع دقیقی در دست نیست. آنان اول در منطقه سافله مدینه ساکن شدند و بعد از یافتن مناطق مستعد شهر، به منطقه عالیه و نزدیکی نجد تغییر مکان دادند و در آنجا دژهای مستحکمی بنا کردند. روابط بنی نضیر با دیگر قبایل یهودی یثرب تبعیض آمیز بود و آنان با هم پیمانی با بت پرستان در جنگ های جاهلی با قبایل یهودی جنگیدند. آنان با اوسیان هم پیمان بودند اما در جریان پیمان شکنی آنان با پیامبر، اوسیان در مقابل بنی نضیر قرار گرفتند و این مایه شگفتی آنان گردید. [ویکی فقه] بنی نضیر (قرآن). «بنی نضیر» طایفه ای از یهودیان ساکن در مدینه بودند که در روند حوادث صدر اسلام نقش داشتند، روابط قبیلگی، توان بالای نظامی و اقتصادی و دامنه نفوذ فرهنگی آنان، باعث چنین جای گاهی شده بود. بنی نضیر، گروهی از یهود مدینه بودند که پس از هجرت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم با آن حضرت پیمان صلح بستند؛ ولی پس از غزوه احد، پیمان خود را شکستند و با مشرکان مکه در برابر مسلمانان متحد شدند. پیامبر صلی الله علیه وآله به واسطه جبرئیل از توطئه آنان با خبر و به جنگ با ایشان مامور شد. در این مدخل از جمله «الذین کفروا من اهل الکتاب» با توجه به شان نزول استفاده شده است. بنی نضیر در قرآن در قرآن به نام یهود بنی نضیر تصریح نشده است، اما آیاتی از قرآن در مورد ایشان نازل شده و مخصوصاً به پیمان شکنی آنان پرداخته است.بخش عمده ای از سوره حشر درباره این قوم می باشد، به طوری که نام دیگر این سوره را بنی نضیر گفته اند. ← سرانجام بنی نضیر در قرآن ترس بنی نضیر، تشبیه بنی نضیر، خانه های بنی نضیر، غزوه بنی نضیر، کیفر بنی نضیر.
