دنیپر
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
دنیپِر
(به یونانی: بوریسْتِنِس) رودی به طول ۲,۲۵۰ کیلومتر. از ارتفاعات والدای در غرب مسکو، و در ناحیۀ اسمولنسک در فدراسیون روسیه سرچشمه می گیرد و با گذر از روسیۀ سفید (بلاروس) و اوکراین به سمت جنوب جریان می یابد و نزدیک خرسون به دریای سیاه می ریزد سومین رود بزرگ اروپا (پس از ولگا و دانوب) است. ریزابه های اصلی آن عبارت اند از بِرِزینا و پریپیات در کرانههای غربی و سوش و دیسنا در شرق. دنیپر رودی در زمین های پست با درهّ ای پهناور است که جریان کندی دارد، اما در بهار سیلابی می شود و از دسامبر تا مارس یا آوریل یخ می بندد. با احداث سّد دِنیپْروگِس، جریان های تند آب بین دنیپروپتروفسک و زاپاریژیه مهار شده است. دنیپر در مسیر پرپیچ و خم خود از مناطق جنگلی اسمولنسک می گذرد و وارد روسیۀ سفید می شود. در این جا، ذخایر فسفات و زغال سنگ وجود دارد و سیب زمینی و پنبه کشت می شود. در بخش پایینی خود، از استپ پُر درخت اوکراین با منابع غنی سنگ آهن و منگنز می گذرد و مزارع گندم، چغند رقند و پنبۀ آن را آبیاری می کند. دنیپر از دوروگوبوژ تا طول ۲هزار کیلومتر قابل کشتی رانی است. مواد معدنی، مصالح ساختمانی و الوار ازجمله کالاهای اصلی است که از این رود جا به جا می شود. موادی که به بخش علیای رود حمل می شوند عبارت اند از غلات، فرآورده های نفتی و زغال سنگ. کیف، دنیپروپتروفسک، زاپاریژیه، و خرسون بندرهای اصلی آن به شمار می روند. چندین نیروگاه برقابی در طول این رود احداث شده است. در قرون وسطا، این رود بخشی از راه اصلی تجارت بین اسکاندیناوی و بیزانس بوده و نقش بزرگی در تاریخ کیِف روس داشته است. نواحی میانی و جنوبی آن محل سنتی زندگی قزاق های اوکراین بوده است.
