دانشنامه آزاد فارسی
(عنوان کامل: الفُتوحاتُ الْمَکّیّه فِی الْاَسْرارِالْمالِکیّة و الْمَلِکیّة) تألیف ابن عربی، دایرةالمعارف گونه ای به عربی، در شرح و ایضاح قریب به اتفاق مباحث و معارف صوفیه، بازپیراسته در ۶۳۲ـ ۶۳۶ق. فتوحات مکیه از مهم ترین آثار صوفیانه، و به قولی، جامع ترین اثر صوفیانه در تاریخ تصوف اسلامی است. ابن عربی ابتدا آن را در ۵۵۹ـ ۶۲۹ق تألیف کرد و باری دیگر، در ۶۳۲ـ ۶۳۶ق، تحریری نو از آن به دست داد و به احمد بن ابوبکر قرشی اهدا کرد. دست نویس ابن عربی از تحریر دوم برجا مانده است. فتوحات مکیه در شش فصل و ۵۶۰ باب تدوین شده و مؤلف در آن ضمن گردآوری مجموع معارف پیشینیان، یافته های خود را نیز بدان افزوده است. مؤلف در بهره های مختلفِ این اثر از آگاهی های فلسفی و کلامی نیز بهره برده، و عبدالوهاب شعرانی در دو نوبت آن را خلاصه کرده است و شماری از بزرگان عرفان اسلامی، ازجمله عبدالقادر گیلانی، بر بخش هایی از آن شرح نوشته اند. این مجموعه نخست در ۴ مجلد بزرگ و سپس حدود یک سوم آن در ۱۳ مجلّد به تصحیح انتقادی عثمان یحیی به چاپ رسیده است.
