دانشنامه اسلامی
تعارض نص و ظاهر، از اقسام تعارض ادله لفظی، و به معنای تنافی میان مدلول نص معنای آشکار که معنای دیگری در آن احتمال داده نمی شود و ظاهر دارای دو معنا، یکی راجح و دیگری مرجوح است، مانند: تعارض عام و خاصی که عام، در معنای خود ظاهر، و خاص، در معنای خود نص است؛ برای مثال، جمله «اکرم العلما» در وجوب اکرام همه علما (اصولی، نحوی، صرفی و...) ظهور دارد و جمله «لا باس بترک اکرام النحاة» در عدم وجوب اکرام نحوی ها نص است.
اقوال اصولیین
در تعارض نص و ظاهر سه دیدگاه وجود دارد:۱. مرحوم «شیخ انصاری» و مشهور اصولی ها نص را بر ظاهر مقدم دانسته و ظاهر را توجیه می کنند؛۲. گروهی معتقدند باید قواعد باب تعارض را رعایت کرد؛۳. برخی دیگر، در این مورد تفصیل هایی داده اند.
