شهرنو

لغت نامه دهخدا

شهرنو. [ش َ ن َ / نُو ] ( ص مرکب ) نو به شهر درآمده. تازه به شهر آمده. غریب. ( مهذب الاسماء ). نودرشهر. شهرغریب.، شهر نو. [ ش َ رِ ن َ ] ( اِخ ) رجوع به شهرک نو شود.
شهر نو. [ ش َ رِن َ ] ( اِخ ) نام محله ای است در تهران واقع در جنوب غربی آن. قسمتی از تهران که سابقاً در بیرون خندق واقع شده و دارای باغهای متعدد بود. ( یادداشت مؤلف ).
شهر نو. [ ش َ رِ ن َ ] ( اِخ ) نام محلی کنار راه یزد و طبس میان خرونق و ساقند در 96000 گزی یزد. ( یادداشت مؤلف ).
شهر نو. [ ش َ رِ ن َ ] ( اِخ ) قصبه مرکز بلوک بالاولایت باخرز از ولایت باخرز و خواف خراسان. ( یادداشت مؤلف ).
شهر نو.[ ش َ رِ ن َ ] ( اِخ ) یکی از دهستانهای تابع طیبات مشهد است و نفوس آن در حدود 23046 تن است. قرای عمده دهستان عبارتند از گندم شاد با 822 تن سکنه و کردیان با 1021 تن سکنه. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 9 ).
شهر نو. [ ش َ رِ ن َ ] ( اِخ ) قصبه مرکز دهستان بخش طیبات تابع شهرستان مشهد است و 2661 تن سکنه دارد. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 9 ).

فرهنگ فارسی

نوبه شهر در آمده تازه به شهر در آمده غریب .

دانشنامه آزاد فارسی

محله ای در تهران قدیم. در دورۀ محمدعلی شاه قاجار، پس از نقل مکان او به باغ شاه، با احداث باغ ها و خانه های مسکونی به دست رجال و درباریان در زمین های میان باغ شاه و دروازۀ گمرک به وجود آمد. چون ساکنان آن از شهر بیرون آمده بودند، شهرنو نام گرفت. یکی از آن باغ ها به سالار فیروز، حاکم شهرنو، تعلق داشت که بعدها کارخانۀ دخانیات در آن جا تأسیس شد. بعدها شهرنو به گردشگاه مردم تهران تبدیل شد. پس از کودتای ۱۲۹۹ش و در دورۀ صدارت سیدضیاءالدین طباطبایی، ضمن اصلاحات شهری، روسپیان تهران از داخل شهر به محلۀ شهرنو منتقل شدند. در دورۀ رضاشاه پهلوی، با تخریب دروازۀ گمرکِ دورۀ ناصری برای توسعۀ شهر، محلۀ شهرنو جزئی از شهر تهران شد و بعدها تا میدان قزوین گسترش یافت. محلۀ شهرنو، مانند هر محلۀ مسکونی دیگر، خیابان ها و کوچه ها و مغازه هایی برای تأمین نیازمندی های ساکنان و همچنین تئاتری به نام حافظ نو داشت که کمدی سنتی یا سیاه بازی با اجرا در آن، به حیات خود ادامه داد. دارالمجانین تهران به ریاست فردی نظامی در شهرنو بود که سیداشرف الدین گیلانی، مدیر روزنامۀ نسیم شمال، در دورۀ قاجار، نیز در اواخر عمر براثر اختلال حواس در آن جا بستری شده بود. در همان دوره، دو مدرسۀ دخترانه به نام های عفتیه و دختران شهرنو در آن محله بود. در ۱۳۴۸، پیرامون شهرنو دیوار کشیدند و نگهبانی برای حفظ امنیت بر آن گماردند. از آن پس، به قلعۀ شهرنو یا قلعه شهرت یافت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، قلعۀ شهرنو تخریب و بعدها در محل آن پارکی احداث شد.