چموش

چموش

نوعی کفش: 

چموش به عنوان یک پاافزار سنتی در گیلان شناخته می‌شود که از چرم پوست دباغی‌شده گاو ساخته می‌شود و پاشنه ندارد. این کفش به دلیل طراحی خاص خود ویژگی‌های جالبی دارد؛ از جمله خنک نگه‌داشتن پا در هوای گرم و گرم نگه‌داشتن آن در هوای سرد.

نوعی دیگری از آن که به «شکاره چموش» معروف است، دارای بند و تسمه است که به دور ساق پا بسته می‌شود. این کفش به عنوان یک نماد فرهنگی در گیلان شناخته می‌شود و مهارت چموش دوزی در فهرست میراث فرهنگی ملی به ثبت رسیده است.

حیوان سرکش: 

در معنای دیگر، چموش به اسب، قاطر یا خر سرکش اشاره دارد که رفتار آرامی ندارد و ممکن است جفت و لگد بیندازد. این معنا بیشتر به رفتار حیوانات اشاره دارد که غیرقابل کنترل و سرکش هستند.

لغت نامه دهخدا

چموش. [ چ َ ] ( اِ ) مخفف چاموش است که نوعی از کفش و پای افزار باشد. ( برهان ). نوعی از پاافزار. ( جهانگیری ). مخفف چمشک که پای افزارباشد. ( انجمن آرا ) ( آنندراج ). چاموش و قسمی از کفش. پاپوش. اورسی. صندل. نوعی کفش. پوزار ( در لهجه روستائیان فیض آباد محولات بخش تربت حیدریه ). و رجوع به چاموش، چمشاک و چمشک شود.
چموش. [ چ َ ] ( ص ) اسب و استر لگدزن و بدفعل را گویند، و معرب آن شموس است. ( برهان ). اسب و استر و خر بدنعل لگدزن را گویند و معرب آن شموس است. ( جهانگیری ). اسب لگدزن و توسن که بعربی شموس گویند. ( انجمن آرا ) ( آنندراج ). اسب و استر لگدزن و شرور. ( ناظم الاطباء ). اسب سرکش. ( از رشیدی ). اسب یا قاطر یا خر بدادا و سرکش که چون خواهند زین یا پالان بر او نهند یا تیمارش کنند جفت و لگد اندازد و شرارت کند:
آن استر چموش لگدزن ازآن من
وآن گربه مصاحب بابا ازآن تو.کمال اسماعیل ( از جهانگیری ).

فرهنگ معین

(چَ ) (ص. ) ۱ - لگدزن. ۲ - سرکش. ۳ - اسب، قاطر یا الاغ بدرفتار.

فرهنگ عمید

ویژگی اسب یا استر سرکش و لگدزن.

فرهنگ فارسی

اسب یااسترشوخ ولگدزن، سرکش، چاموش هم گفته شده
( اسم ) نوعی کفش چاموش
اسب و استر لگد زن و بد فعل را گویند و معرب آن شموس است. اسب و استر و خر بد نعل لگد زن را گویند و معرب آن شموس است.

ویکی واژه

لگدزن.
سرکش.
اسب، قاطر یا الاغ بدرفتار.

جملاتی از کلمه چموش

فرود آی ازین خنگ مست چموش بیاسا دمی اندر آغوش هوش

در یکی از این حکایت‌ها، به نقل از رستم‌التواریخ، وکیل از او در مورد رابطهٔ ایران و انگلیسی‌ها می‌پرسد و آقامحمدخان هم پاسخ می‌دهد: «ایران مانند استری چموش است و فرنگی حکیمی کاردان. بر استر چموش نمی‌توان سوار شد؛ مگر به زیرکی و تدبیر.» 

حذر کن ز اسبی که باشدچموش مخر مفت اگر یابی او را فروش
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم