حبیش تفلیسی. [ ح ُ ب َ ت َ ] ( اِخ ) ابن ابراهیم بن محمد التفلیسی. مکنی به ابی الفضل و ملقب به کمال الدین.شیخ ادیب. یکی از مشاهیر علوم و حکمت و هیئت و هندسه و نجوم و لغت ، صاحب تصانیف بسیار در علم طب و نجوم و لغت و جز آن. وی از قدماء حکما و قدوه مهندسان عصر خود و در معالجات صاحب رأی صائب بود. او راست : کتاب تقویم الادویة. کتاب تلخیص علل القرآن. کتاب بیان النجوم. قانون الأدب فی ضبط کلمات العرب ، به فارسی.و آن در مجلدی خطی متعلق به حاج محمد آقای نخجوانی که حاوی لغت نامه اسدی و همین قانون الادب بود موجود است و بعلاوه کتابی دیگر از حبیش در آنجا هست که قوافی را به ترتیب حروف تهجی جمع کرده بود. و او راست : کامل التعبیر، به فارسی و آن را برای قلج ارسلان رومی نوشته است و این کتاب را خضرنامی برای سلطان سلیمان عثمانی به ترکی ترجمه کرده است. و نیز او راست : جوامعالبیان در ترجمان قرآن در غریب قرآن بزبان فارسی و در مقدمه آن از ترجمان القرآن ابوجعفربن محمدبن خلیل زوزانی نقل کند. حبیش به سال 625 هَ. ق. وفات کرده است. و رجوع به حبش بن ابراهیم بن محمد تفلیسی شود.
فرهنگ فارسی
مکنی به ابی الفضل و ملقب به کمال الدین شیخ ادیب و یکی از مشاهیر علوم و حکمت و هئیت و هندسه و نجوم و لغت
دانشنامه آزاد فارسی
حُبیَش تِفلیسی (تفلیس ح ۵۱۵ـ ح ۶۰۰ق) دانشمند، ادیب، پزشک و اخترشناس گرجستانی. خانوادۀ وی در ۵۱۶ق از تفلیس به بغداد کوچید و حبیش در بغداد چندی در دربار شرف الدین علی بن طراد و مقتفی عباسی خدمت کرد. سپس به آسیای صغیر کوچید و در شمار بزرگان دربار قلج ارسلان دوم سلجوقی درآمد. حبیش برخی تألیفات خود را به نام همین شاه سلجوقی، یا به فرمان او نوشته است. از آثارش: وجوه قرآن به فارسی (تهران، ۱۳۴۰ش)؛ کفایة الطب به فارسی در پزشکی؛ قانون ادب که فرهنگی عربی به فارسی است و بیش از ۶۰هزار واژۀ عربی را دربردارد (تهران، ۱۳۵۰ـ۱۳۵۱ش)؛ ملحمۀ دانیال (تهران، ۱۳۴۰ق)؛ کامل التعبیر به فارسی در تعبیر خواب (تهران، ۱۳۴۸ش)؛ بیان النجوم به فارسی در اخترشناسی.
