ایه اصلاح ذات بین

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] آیه اصلاح ذات بین. آیه اصلاح ذات بین نهمین آیه سوره حجرات است که دربارهٔ اصلاح روابط و ایجاد سازش میان دو گروه متخاصمِ مؤمن نازل شده است. این آیه برای حفظ و اصلاح جامعه اسلامی و حمایت از جان، مال و ناموس مسلمانان و عدم هتک حرمت اشخاص دستوراتی ارائه داده است. ایجاد صلح و سازش میان دو گروه مؤمن متخاصم، مبارزه با گروه یاغی و اصلاح ذات بین بر اساس معیارهای عادلانه از این دستورات است. از این آیه چند فرع فقهی استفاده شده است. وجوب کفایی اصلاح ذات البین، عدم ضمانت مصلحان در برابر جان و اموال گروه یاغی، ضمانت گروه یاغی در برابر جان و مال گروه مصلح و لزوم اجازه از حاکم شرع برای اعمال قدرت جهت ایجاد صلح و سازش، از جمله این فروع است. این آیه در ماجرای درگیری میان قبایل اوس و خزرج نازل شد.
آیه نهم سوره حجرات در مقام بیان راهکارهایی جهت ایجاد سازش و اصلاح میان دو گروه از مؤمنان متخاصم است. درباره شأن نزول این آیه دو نقل آمده است: طبرسی نزول این آیه را درباره دو طایفه اوس و خزرج می داند که میان آنان جنگی با لیف خرما و نعلین اتفاق افتاد و برخی نیز نزول آیه را درباره ماجرای عبدالله بن ابی و عبدالله بن رواحه می دانند. طبق این نقل روزی انس به پیامبر اسلام(ص) پیشنهاد می کند به دیدن عبدالله بن ابی برود. پیامبر نیز سوار بر الاغی به سوی عبدالله حرکت کرد و زمانی که به نزدیک او رسید، عبدالله به پیامبر گفت دور شو که بو و گرد و خاک مرکبت مرا آزار می دهد و این سخن با واکنش عبدالله بن رواحه انصاری و حمایت اقوام آن دو به نزاعی شدید میان دو گروه منجر شد و با چوب و سنگ و کفش به یکدیگر حمله کردند که این آیه نازل شد و از مؤمنان خواست میان ایشان صلح و آشتی برقرار کنند.
صلح و برادری صادقانه را از لوازم ایمان دانسته اند به همین دلیل حفظ آن برای حفظ جامعه اسلامی امری اجتناب ناپذیر تلقی شده است. این آیه از جمله آیاتی است که برای حفظ و اصلاح جامعه اسلامی، حمایت از جان، مال و ناموس انسان ها در مقابل تجاوزگری دیگران، حفظ آزادی مردم و عدم هتک حرمت اشخاص، دستوراتی صادر کرده است:
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم