دانشنامه اسلامی
آن چه پس از سال ها تتبع و بررسی درباره این بقعه مبارکه به آن معتقد شدیم و مدرکش را هم بیان خواهم کرد این است که این مزار مربوط به یکی از علویان حسنی است که در همدان می زیسته و صاحب کرامت و جلال بوده است. شجره او از این قرار است:«یحیی بن علی بن علی بن سعید بن علی الازرق بن داود بن سلیمان بن عبدالله بن موسی الجون بن عبدالله المحض بن الحسن المثنی بن الامام الحسن المجتبی (علیه السّلام) بن الامام علی بن ابی طالب (علیه السّلام)توضیح مطلب و بیان یافته ما درباره این بقعه:شاخه ای از سادات حسنی از طریق «حسن المثنی» فرزند امام مجتبی (علیه السّلام) به آن امام منتهی می شوند و گروهی از همین سلسله فرزندان «عبدالله المحض بن الحسن المثنی» هستند.یکی از فرزندان «عبدالله المحض» جناب موسی الجون است که شجره بسیاری از سادات حسنی به وی می رسد. «موسی الجون» فرزندی به نام عبدالله داشته که از او تعبیر به «الشیخ الصالح» و یا «الناسک» می شده است. برخی از سادات حسنی به «سلیمانیون» معروف هستند و اینان کسانی هستند که به «سلیمان بن عبدالله الشیخ الصالح بن موسی الجون بن عبدالله المحض بن الحسن المثنی» می رسند. به تصریح تبار نگاران نسل «سلیمان» فقط از طریق فرزندش به نام «داود» ادامه پیدا کرده است. «داود» فرزندی به نام «علی» داشته که به «علی الازرق» معروف بوده و تباری از سلیمانیون حسنی از نسل وی هستند. «علی» فرزندی به نام سعید داشته است. از «سعید بن علی بن داود» فرزندی به نام «علی» یاد شده است. خود این «علی بن سعید بن علی بن داود» باز فرزندی به همان نام «علی» داشته است.
فرزندان
در علم انساب دو فرزند برای جناب «علی بن علی بن سعید بن علی بن داود» نام برده شده است:الف: «محمد بن علی بن علی بن سعید»ب: «یحیی بن علی بن علی بن سعید» اکنون به عبارت علامه نسابه مرحوم سید جعفر اعرجی ـ قدس سره ـ (۱۲۷۴-۱۳۳۲ هـ.ق) توجه کنید: «فمن نسل سعید بن علی: علی بن علی بن سعید المذکور، له عقب من ولدیه محمد و یحیی بن علی و هو السید الجلیل صاحب الکرامات کان بهمدان و اولد وله فیها مشهد یزار و یعرف بمشهد یحیی بن علی» چنان که می بینید او تصریح می کند که این مزار مقدس در همدان مربوط به این شخصیت والا و صاحب کرامت است.علامه نسابه مرحوم سید عبدالرزاق کمونه الحسنی سخن محقق اعرجی را پذیرفته منتها در بیان شجره اشتباهی که کرده حذف یک نام «علی» است او مزار را مربوط به «یحیی بن علی بن سعید بن...» می داند در حالی که شجره صحیح آن است که دیدید و آن این است: «یحیی بن علی بن علی بن سعید بن...» .نگارنده اسناد پر ارزش و عتیقی را در اختیار دارد که همگی ممهور به مهر بزرگانی چون آیه الله العظمی سید شفقی ـ قدس سره ـ و نیز برخی از علمای رضوی همدان ـ قدس سره ـ است. در این اسناد از این شخصیت بزرگ به عنوان «امامزادة لازم التعظیم و التکریم» یاد شده و به گواهی این اسناد این مکان مقدس همواره مورد توجه علما و مجتهدین بوده.
کلام ملا هاشم خراسانی
مرحوم ملا هاشم خراسانی در باب امام زادگان همدان گوید:«اول: قبر منسوب به جناب یحیی بن علی بن ابی طالب (علیه السّلام) و بسیار عالی و با شکوه است بلکه از سایر مقابر شریفة آن جا شکوهش بیشتر است» سال ها پیش در محل بقعه، سنگی بسیار عتیق از زیر خاک آشکار شد و حقیر آن را دیدم که بر آن نام «امام یحیی» حک شده بود. این عبارت نشان می دهد مدفون در بقعه از موقعیت والای مذهبی برخوردار بوده است. این سنگ مدتها بر دیوار صحن امام زاده منصوب بود ولی با کمال تاسف توسط غارتگران ربوده شد.بنده سابقاً نسخه ای خطی در اختیار داشتم و آن کتابی بود کشکولی به نام «کاسه درویشان» از عالم ربانی مرحوم شیخ علی اکبر صدر الاسلام همدانی ـ قدس سره ـ که در آن تصریح شده بود مدفون در این مزار از علویان همدان است.مجموعه ساختمان کنونی از آثار عهد صفویه و قاجاریه است گرچه صندوق روی قبر مربوط به عهد ایلخانیان (۶۵۴-۷۵۰ هـ. ق.) و یا تیموریان (۷۷۱-۹۱۱ هـ. ق. است.
ادعا گروه یهود
...
