دانشنامه اسلامی
یهود، از بشارت های تورات اعراض کردند:واذ اخذنا میثـقکم ورفعنا فوقکم الطور خذوا ما ءاتینـکم بقوة واذکروا ما فیه لعلکم تتقون• ثم تولیتم من بعد ذلک فلو لا فضل الله علیکم ورحمته لکنتم من الخـسرین.و (به یاد آورید) زمانی را که از شما پیمان گرفتیم و کوه طور را بالای سر شما قرار دادیم (و به شما گفتیم: ) «آنچه را (از آیات و دستورهای خداوند) به شما داده ایم، با قدرت بگیرید و آنچه را در آن است به یاد داشته باشید (و به آن عمل کنید) شاید پرهیزکار شوید!»•سپس شما پس از این، روگردان شدید و اگر فضل و رحمت خداوند بر شما نبود، از زیانکاران بودید. ولما جاءهم رسول من عند الله مصدق لما معهم نبذ فریق من الذین اوتوا الکتـب کتـب الله وراء ظهورهم کانهم لایعلمون. و هنگامی که فرستاده ای از سوی خدا به سراغشان آمد، و با نشانه هایی که نزد آنها بود مطابقت داشت، جمعی از آنان که به آنها کتاب (آسمانی) داده شده بود، کتاب خدا را پشت سر افکندند گویی هیچ از آن خبر ندارند!! مقصود از «کتاب الله» بنابر یک احتمال، تورات است و ترتب دور افکندن تورات بر آمدن پیامبر صلی الله علیه وآله، اشاره به این حقیقت دارد که این کتاب، بشارت به آمدن پیامبر صلی الله علیه وآله داشته و از «فریق» استفاده می شود که علمای یهود از این بشارت رویگردان بودند. در این آیات مساله پیمان گرفتن از بنی اسرائیل، برای عمل به محتویات تورات و سپس تخلف آنها از این پیمان اشاره شده است: نخست می گوید: به خاطر بیاورید زمانی را که از شما پیمان گرفتیم (و اذ اخذنا میثاقکم). و طور را بالای سر شما قرار دادیم(و رفعنا فوقکم الطور). و گفتیم آنچه را از آیات الهی به شما داده ایم با قدرت و قوت بگیرید (خذوا ما آتیناکم بقوة). و آنچه را در آن است دقیقا به خاطر داشته باشید (و به آن عمل کنید) تا پرهیزکار شوید (و اذکروا ما فیه لعلکم تتقون). ولی شما پیمان خود را به دست فراموشی سپردیدT و بعد از این ماجرا، روی گردان شدید (ثم تولیتم من بعد ذلک). و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود، از زیانکاران بودید (فلو لا فضل الله علیکم و رحمته لکنتم من الخاسرین).
اعراض از احکام تورات
برخی از یهود، از احکام تورات اعراض و رویگردانی کردند:وکیف یحکمونک وعندهم التورة فیها حکم الله ثم یتولون من بعد ذلک وما اولـئک بالمؤمنین. چگونه تو را به داوری می طلبند؟! در حالی که تورات نزد ایشان است و در آن، حکم خدا هست. (وانگهی) پس از داوری خواستن از حکم تو، (چرا) روی می گردانند؟! آنها مؤمن نیستند. بر این اساس که مشارالیه «ذلک» حکم الهی در تورات باشد. در این جمله می خواهد شنونده را از رفتار یهودیان به شگفت وادار نماید که می فرماید: یهود امتی است صاحب کتاب و شریعت و منکر نبوت و کتاب و شریعت تو، فعلا به واقعه ای بر خورده اند که حکمش در کتاب خودشان نیز هست ولی نمی خواهند آن حکم را که حکم خدا است جاری سازند، با این حال چگونه به حکم تو که آن نیز همان حکم خدا است تن در می دهند؟ معلوم است که تن در نمی دهند اینان از کتاب خدا و حکم آن گریزانند هرگز به آن ایمان نخواهند آورد. و بر اساس این معنا جمله: ثم یتولون من بعد ذلک، چنین معنا می دهد که، یتولون اعراض می کنند از حکم واقعه به اینکه تورات نزد ایشان است و حکم خدا در آن تورات موجود است و جمله: و ما اولئک بالمؤمنین، چنین معنا می دهد که این طائفه از آنهایی نیستند که به تورات و حکم آن ایمان بیاورند پس اینها گروهی هستند که از ایمان به تورات و به حکم تورات به سوی کفر گرائیده اند.
اعراض از تعالیم قرآن
یهود، از دستورها و تعالیم تورات نیز اعراض و رویگردانی می کردند:واذ اخذنا میثـقکم ورفعنا فوقکم الطور خذوا ما ءاتینـکم بقوة واذکروا ما فیه لعلکم تتقون• ثم تولیتم من بعد ذلک...و (به یاد آورید) زمانی را که از شما پیمان گرفتیم و کوه طور را بالای سر شما قرار دادیم (و به شما گفتیم: ) «آنچه را (از آیات و دستورهای خداوند) به شما داده ایم، با قدرت بگیرید و آنچه را در آن است به یاد داشته باشید (و به آن عمل کنید) شاید پرهیزکار شوید!»•سپس شما پس از این، روگردان شدید... . خذوا ما آتیناکم بقوة...، ابن عباس و قتاده و سدی می گویند یعنی تورات را به جد و یقین بگیرید، و روایتی را عیاشی از امام صادق علیه السلام نقل می کند که از آن حضرت سؤال شد درباره این آیه کریمه که آیا منظور از این قوه، قدرت بدنی است یا قوه روحی؟ حضرت فرمود: هر دو. بعضی معتقدند: تورات را با نیرو بگیرید یعنی به احکام آن عمل کنید. ابو علی و اصم می گویند: «خذوا بقوة» یعنی در حالی که توانایی دارید آن را بگیرید. و اذکروا ما فیه...، آنچه در تورات است حفظ و بخاطر داشته باشید و فراموش نکنید و یا بدان عمل کنید و ترک نکنید و یا از آنچه در وعد و وعید تورات است عبرت گیرید. بعضی می گویند: معنای آیه این است که بیاد آورید عقوبت و عذابی که در ترک احکام تورات است و در تایید این قول روایتی از امام صادق علیه السّلام وارد شده است لعلکم تتقون...، شاید با این یادآوری، پرهیزکار شده از گناه دوری کنید و به طاعت گرائید. ثم تولیتم من بعد ذلک... و پس از آن، شما آن عهد محکم را نادیده گرفته و روی گرداندید و اگر نبود فضل و رحمت خدا که توبه شما را پس از آن شکستن عهد قبول کرد شما از زیانکاران بودید. ابو العالیه می گوید: فضل خدا ایمان است و رحمت او قرآن بنابراین معنای آیه این است که اگر نبود قدرت ایمانی که من به شما دادم و موانع آن را از جلو راه شما برداشتم شما زیانکار و خسارت زده بودید. علت اینکه ایمان بنی اسرائیل و توبه آنان فضل خدا شمرده شده این است که فضل و خواست و تقدیر خدا سبب آن شد. و یا ممکن است منظور از فضل خدا این باشد که پس از روی گرداندن و بازگشت بنی اسرائیل خداوند آنان را هلاک نکرد و مهلت داد تا شما توبه کردید و الا قطعا هلاک می شدید.
اعراض از حکمیت تورات
...
