دانشنامه اسلامی
در تاریخ فقه شیعه، از زمانی که عقل به عنوان یکی از منابع فقهی به حساب آمده، یعنی از زمان ابو علی بن جنید (د. ۳۸۱ ه ق.)، قاعده ی قبح عقاب بلابیان در راس اصول عقلی قرار گرفته است؛ البته نه به تعبیر واحد بلکه به تعابیر گوناگون و مشابه. تتبع انجام شده نشان می دهد که اصل اباحه، در مقابل اصل حظر که مورد اعتقاد برخی از علمای عامه (اهل سنت) بوده، قبل از پیدایش قاعده ی قبح عقاب بلابیان، در گفته فقیهان پیشین وجود داشته است.
قول علمای شیعه
شیخ طوسی در یک جا می گوید: ان الاصل، الاباحه، و الحظر یحتاج الی دلیل؛ اصل، اباحه اشیا است و هر منعی محتاج دلیل است. شیخ صدوق نیز می گوید: اعتقادنا ان الاشیاء کلها مطلقه حتی یرد فی شی ء منها نهی. همچنین شیخ مفید می گوید: ان کل شی ء لا نص فی حظره فانه علی الاطلاق.
قول سید مرتضی
بعدها این اصل تکامل بیشتری یافت؛ به طوری که در کلمات سید مرتضی به تعبیر «التکلیف بلا امارة ممیزة متقدمه، قبیح؛ تکلیف کردن بدون اماره مشخص و قبلی، امری قبیح است.»
قول میرزای قمی
...
