دانشنامه اسلامی
اما کلمه مرار به یک صورت خوانده نشده و به شکلهای مراد، مرار و نزار نیز آمده است. برخی نیز، علاوه بر شیبانی، به او نسبت مراری داده اند. ابو عمرو ظاهرا نسبت شیبانی را از طریق «جوار» یا «ولا» و یا به گفته ی جاحظ، تعلیم کودکان بنی شیبان کسب کرده و خود از این قبیله نبوده است.
معرفی اجمالی
به گفته ی برخی، ابو عمرو دهقان زاده بود و احمر لقب داشته است و از آنجا که این لقب را عموما بر عجمان و خاصه ایرانیان اطلاق می کرده اند، برخی از معاصران، وی را ایرانی تبار دانسته اند. مادر او نبطی بوده و به همین سبب او از واژگان نبطی آگاهی داشته است. نویسندگان عرب، پیوسته آرامیانی را که در بین النهرین می زیستند، نبطی خوانده اند و ایشان شاید هیچ رابطه ای، جز خویشاوندی دور، با نبطیان پترا که در ۱۰۶ م حکومتشان به دست تراژان برچیده شد، نداشته اند. از تاریخ ولادت او اطلاعی در دست نیست و درباره ی تاریخ وفات او نیز بین ۲۰۵، ۲۰۶، ۲۱۰، ۲۱۳، ۲۱۶ ق اختلاف است. اما در اینکه وی دیر زمانی زیسته و سرانجام در بغداد وفات یافته است، تردیدی نیست. بیشتر منابع روایت ابن ندیم؛ یعنی ۲۰۶ ق را به عنوان تاریخ وفات او پذیرفته اند. به گزارش یاقوت، ابوعمرو هنگام دیدار با اسماعیل بن حماد حدود ۱۱۵ سال داشته و در این صورت تاریخ ولادت وی باید حدود سال ۹۳ ق باشد. حال اگر گفته ی شاگردش ابن سکیت را که مرگ وی را در ۱۱۸ سالگی دانسته است، مستند بدانیم، درباره ی تاریخ مرگ وی سال ۲۱۰ ق درست می شود.
فعالیت ها
او اوایل زندگی خود را در رماده ی کوفه در مجاورت شیبانیان گذراند و در این مدت آموزگار فرزندان آنان بود. سپس برای فراگیری شعر و ادب ، نزد استادان برجسته ی دو مکتب کوفه و بصره به ویژه ابوعمرو علاء و مفضل ضبی رفت و دیوانهای شاعران جاهلی را از آنان فرا گرفت. از آن پس، به تقلید از استادانش به جمع اشعار و اخبار کهن دل سپرد و برای گردآوری روایات، چندی میان بدویان زیست. سپس آهنگ بغداد کرد و توانست به دربار هارون الرشید راه یابد و تعلیم و تربیت فرزندان خلیفه را بر عهده گیرد بعلاوه مجالس درسی در بغداد تشکیل داد. او در گردآوری و تدوین اشعار و اخبار کهن عرب سهم بسزایی داشت او اشعار بیش از ۸۰ قبیله ی بزرگ عرب را به صورت مجموعه هایی در مسجد کوفه نگهداری می کرد.
راوی احادیث
...
