دانشنامه اسلامی
اجمال عبارت است از هر چیزی که دلالت آن بر مراد، روشن نباشد (هو ما لم تتضح دلالته). این تعریف جامع ترین تعریف به نظر می رسد؛ چون «ما» در تعریف مذکور هم شامل لفظ و هم شامل فعل می شود. بیان ، که در اصطلاح اصولیون مبیِّن نیز گفته می شود، عبارت است از هر قول یا فعلی که بیان کننده مجملی باشد و ابهام و اجمال را بر طرف سازد.بیان بر دو قسم است: بیان قولی ؛ بیان فعلی .
نکته
فرق میان اجمال و مجمل آن است که اجمال، در معانی و مجمل غالباً در الفاظ به کار می رود.
بیان قولی
بیان قولی مانند: سخن پیامبر (صلی الله علیه وآله) درباره زکات که فرمود: «فیما سقت السماء العشر» در آن چه که از باران آبیاری می شود یک دهم است».این سخن بیان کننده مقدار زکات واجب از زراعت دیمی است.
بیان فعلی
...
