ابراهیم بن محمّد همدانی (نیمۀ اول ۳ق) محدث شیعی، وکیل ناحیة مقدّسه و از خواصّ اصحاب امام رضا (ع) و امام جواد (ع) و امام هادی (ع). ایرانی تبار و از مردم همدان بوده است. او را به وثاقت ستوده اند. برخی فرزندان و احفاد او نیز از خواص اصحاب امامان و وکلای ناحیۀ مقدّسه بوده اند.
دانشنامه اسلامی
[ویکی اهل البیت] از وکلای ناحیه مقدسه و از خواص صحابه ائمه اطهار علیهم السلام است. در اواخر قرن دوم و اوائل قرن سوم می زیست. در موارد متعددی که نام او نقل شده است، همه جا وی را مردی موثق خوانده اند. همچنین فرزندان و احفاد وی علی بن ابراهیم، محمد بن ابراهیم، محمد بن علی بن ابراهیم و قاسم بن محمد بن علی بن ابراهیم، همه از خواص اصحاب ائمه علیهم السلام و وکلای ناحیه مقدسه بوده اند. نسبت او به شهر همدان در ایران است، نه همدان که نام قبیله ای است در یمن و جنوب عربستان. وی چهل مرتبه به حج مشرف شده است. با امام رضا، امام جواد، امام هادی و امام حسن عسکری علیهم السلام هم عصر بوده و از طرف امام جواد علیهم السلام وکالت داشته و در یکی از نامه های امام جواد علیه السلام به او آمده است: «به دوستانم در همدان نامه نوشتم و در آن نامه به آنان دستور دادم که از تو پیروی کنند و به آنها تذکر دادم که جز تو من نماینده ای در همدان ندارم». بدون این که از امام عصر علیه السلام درباره او سئوالی بشود، توقیعی در وثاقت و مورد اطمینان بودن او صادر شده است و این بدان جهت بوده است که وی از بزرگان شیعه بوده که در مدح بیشتر آنها از سوی ائمه اطهار علیهم السلام مطالبی صادر شده است.
