دانشنامه اسلامی
ریشه کلمه:
ربط (۵ بار)
«رَبَطْنَا» از مادّه «رَبْط» در اصل به معنای بستن حیوان یا مانند آن به جایی است تا مطمئناً در جای خود محفوظ بماند، و لذا محل این گونه حیوانات را «رباط» می گویند، و سپس به معنای وسیع تری که همان حفظ و تقویت و استحکام بخشیدن است، آمده و منظور از «ربط قلب» در اینجا، تقویت دل مادر موسی(علیه السلام) است، تا ایمان به وحی الهی آورد و این حادثه بزرگ را تحمل کند.
بستن. در اقرب الموارد آمده «ربط الشیئی ربطاً: اوثقه و شدّه» در مجمع ذیل آیه 200 آل عمران میگوید: ربط به معنی بستن است و از آن است که گویند «ربط اللّه علی قلوب الصبر» خداوند با صبر قلب او را بست یعنی محکم کرد. . یعنی دلهایشان را قوی کردیم که برخاستند و گفتند: پروردگار ما پروردگار آسمانها و زمین است همچنین است آیه . . «اِصبِرُوا» صبر فردی را میرساند و (صابِرُوا» به صبر دسته جمعی دلالت دارد و «رابِطُوا» از مرابطه به عقیده المیزان ایجاد ارتباط میان نیروها و افعال جامعه است در اقرب الموارد میگوید «رابَطَ الْاَمْرَ: واظَبَ عَلَیهِ» یعنی بر کار مواظبت کرد. معنی آیه چنین میشود: ای مومنان از حیث فرد و عموم خویشتندار باشید و میان خویش ربط ایجاد کنید و مواظب هم باشید و از خدا بترسید تا رستگار شوید. اینکه بعضیها آن را مرابطه و ماندن در سر حدات برای حفظ مملکت معنی کردهاند معنای درستی نیست و آیات ماقبل درباره جنگ نیست درست است که ماندن در مرزها را مرابطه گویند ولی آیه در صدد آن نیست. . رباط مثل ربط به معنی بستن است رباط الخیل یعنی ذخیرهئ اسبان. در کشاف گفته: رباط نام اسبان ذخیره در راه خداست و شاید جمع ربیط باشد ناگفته نماند: از آن در آیه فوق بین الاثنین مراد نیست بلکه شاید تأکید و مبالغه مراد باشد یعنی برای مقابله با دشمنان آن چه بتوانید از نیرو و ذخیره اسبان جنگی، آماده کنید. (یا اسبان ذخیره شده آماده کنید).
