الإشارات و التنبیهات از مشهورترین کتاب های شیخ الرئیس، ابو علی سینا است که آن را در دو بخش منطق و فلسفه، به زبان عربی به رشته تحریر در آورده است. این کتاب را شاید بتوان یکی از مهم ترین آثار علوم عقلی دانشمندان جهان نیز به حساب آورد که در طول چندین قرن همواره مورد توجه علما و محققان علوم اسلامی بوده است. در وجه تسمیه این کتاب، به اشارات و تنبیهات باید گفت در هر موضوعی که بو علی مطرح می کند، چه در بخش منطق و چه در فلسفه، توضیحش و تکمیلش را تحت عنوان اشاره و تنبیه، می آورد که نام کتاب، ناظر به همین اشاره ها و تنبیه هاست. کتاب، دارای دو جزء است: جزء اول، در منطق و مشتمل بر ده نهج و جزء دوم، در فلسفه و حاوی ده نمط می باشد. مطالب هر نهج و نمط، در ذیل عناوین اشاره و تنبیه مطرح شده است. ابن سینا، در سرآغاز کتاب، مقدمه ای کوتاه دارد که با وجود کوتاهی، از گویایی با ظرافتی برخوردار است. وی، اهمیت و پرمغز بودن کتاب حاضر را گوش زد کرده، سپس وارد متن کتاب که ابتدای آن با منطق است، شده و این بخش را به ده نهج تقسیم کرده است که در هر یک از این نهج ها، مطلبی را توضیح می دهد. [ پاورقی ۱] موضوع نهج اول، غرض منطق است که در واقع تعریف منطق، همراه با توضیح آن است. بعد از آن، اشارات این بخش شروع می شود که توضیحاتی است در مورد الفاظ تعریف و دلالت لفظ بر معنا و تقسیم لفظ به مفرد و مرکب و همین طور به جزئی و کلی و به ذاتی و عرض لازم و مفارق و. [ پاورقی ۲] نهج دوم بخش منطق، در الفاظ خمسه مفرده و حد و رسم است. اولین اشاره این نهج، در مورد نوع و جنس است. وی، در این جا فرق میان نوع و جنس و طریق تشخیص آن ها از همدیگر را یادآوری کرده و در ادامه به ترتیب آن ها می پردازد. اشاره سوم این نهج، در مورد فصل است که در آن فصل مقوم را از فصل مقسم باز می شناساند. او می گوید: هر فصلی در قیاس با نوع، مقوم بوده و در قیاس با جنس آن نوع مقسم خواهد بود. تنبیهی که بو علی در این جا طرح می کند این است که این الفاظ پنج گانه؛ یعنی جنس، نوع، فصل، خاصه و عرض عام، همگی در حمل بر جزئیات واقعه در تحتشان، مشترک با اسم و حد می باشند. اما رسم اینها در اشاره، یکی پس از دیگری مشخص گردیده است. ابن سینا، حد را قولی که دلالت بر ماهیت شی ء دارد می داند و می گوید: شکی نیست که حد، مشتمل بر مقوماتی می باشد که مرکب از جنس و فصل می باشد. وی، غرض از حد را صرف تمییز، نمی داند و بعد از رفع توهمی در مورد حد، اقدام به تبیین رسم می نماید. وی، اشاره ای دارد به اینکه بعضی از خطاها هستند که در تعریف اشیاء با حد و رسم عارض می گردند که اگر آن ها را بشناسی ضمن آنکه به تنهایی سودمند است، در امثال آن ها هر اشکالی که باشد نیز معلوم خواهد بود. [ پاورقی ۳]
دانشنامه آزاد فارسی
اَلاِشارات و التَّنبیهات رجوع شود به:اشارات و التنبیهات
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] الإشارات و التنبیهات (کتاب). «الاشارات و التنبیهات»، از مشهورترین کتاب های شیخ الرئیس،ابو علی سینا است که آن را در دو بخش منطق و فلسفه، به زبان عربی به رشته تحریر در آورده است. این کتاب را شاید بتوان یکی از مهم ترین آثار علوم عقلی دانشمندان اسلامی نیز به حساب آورد که در طول چندین قرن همواره مورد توجه علما و محققان علوم اسلامی بوده است. در وجه تسمیه این کتاب، به اشارات و تنبیهات باید گفت در هر موضوعی که بو علی مطرح می کند، چه در بخش منطق و چه در فلسفه، توضیحش و تکمیلش را تحت عنوان اشاره و تنبیه، می آورد که نام کتاب، ناظر به همین اشاره ها و تنبیه هاست. [ویکی نور] «الإشارات و التنبیهات»، اثر بوعلی سینا در موضوعات منطق، طبیعیات، فلسفه و عرفان است. درباره این نسخه چند نکته گفتنی است: تجرید: شرح نمط هفتم از کتاب الاشارات و التنبیهات شیخ الرئیس ابن سینا مقامات عارفان: شرح تفصیلی و گسترده ی دو نمط نهم و دهم الاشارات و التنبیهات الاشارات و التنبیهات (مع المحاکمات) شرح الاشارات و التنبیهات (الفخر الرازی) مجموعه آثار استاد شهید مطهری [ویکی نور] الاشارات و التنبیهات (انتزاعی). «الاشارات و التنبیهات»، از مشهورترین کتاب های شیخ الرئیس، ابو علی سیناست که آن را در دو بخش منطق و فلسفه، به زبان عربی به رشته تحریر در آورده است. این کتاب را شاید بتوان یکی از مهم ترین آثار علوم عقلی دانشمندان اسلامی نیز به حساب آورد که در طول چندین قرن همواره مورد توجه علما و محققان علوم اسلامی بوده است. در وجه تسمیه این کتاب، به اشارات و تنبیهات باید گفت در هر موضوعی که بو علی مطرح می کند، چه در بخش منطق و چه در فلسفه، توضیحش و تکمیلش را تحت عنوان اشاره و تنبیه، می آورد که نام کتاب، ناظر به همین اشاره ها و تنبیه هاست. کتاب، دارای دو جزء است: جزء اول، در منطق و مشتمل بر ده نهج و جزء دوم، در فلسفه و حاوی ده نمط می باشد. مطالب هر نهج و نمط، در ذیل عناوین اشاره و تنبیه مطرح شده است. ابن سینا، در سرآغاز کتاب، مقدمه ای کوتاه دارد که با وجود کوتاهی، از گویایی با ظرافتی برخوردار است. وی، اهمیت و پرمغز بودن کتاب حاضر را گوش زد کرده، سپس وارد متن کتاب که ابتدای آن با منطق است، شده و این بخش را به ده نهج تقسیم کرده است که در هر یک از این نهج ها، مطلبی را توضیح می دهد. موضوع نهج اول، غرض منطق است که در واقع تعریف منطق، همراه با توضیح آن است.بعد از آن، اشارات این بخش شروع می شود که توضیحاتی است در مورد الفاظ تعریف و دلالت لفظ بر معنا و تقسیم لفظ به مفرد و مرکب و همین طور به جزیی و کلّی و به ذاتی و عرض لازم و مفارق و... نهج دوم بخش منطق، در الفاظ خمسه مفرده و حد و رسم است. اولین اشاره این نهج، در مورد نوع و جنس است. وی، در این جا فرق میان نوع و جنس و طریق تشخیص آنها از هم دیگر را یادآوری کرده و در ادامه به ترتیب آنها می پردازد. [ویکی فقه] الاشارات و التنبیهات (کتاب). «الاشارات و التنبیهات»، از مشهورترین کتاب های شیخ الرئیس،ابو علی سینا است که آن را در دو بخش منطق و فلسفه، به زبان عربی به رشته تحریر در آورده است. این کتاب را شاید بتوان یکی از مهم ترین آثار علوم عقلی دانشمندان اسلامی نیز به حساب آورد که در طول چندین قرن همواره مورد توجه علما و محققان علوم اسلامی بوده است. در وجه تسمیه این کتاب، به اشارات و تنبیهات باید گفت در هر موضوعی که بو علی مطرح می کند، چه در بخش منطق و چه در فلسفه، توضیحش و تکمیلش را تحت عنوان اشاره و تنبیه، می آورد که نام کتاب، ناظر به همین اشاره ها و تنبیه هاست. ساختارکتاب کتاب، دارای دو جزء است: جزء اول، در منطق و مشتمل بر ده نهج و جزء دوم، در فلسفه و حاوی ده نمط می باشد. مطالب هر نهج و نمط، در ذیل عناوین اشاره و تنبیه مطرح شده است. گزارش محتوا ...
