ابن اثیر. [ اِ ن ُ اَ ] ( اِخ ) کنیت سه برادر از دانشمندان ادب و تاریخ و حدیث و جز آن : 1 - برادر مِهین ،مجدالدین مبارک بن ابی الکرم محمدبن محمد جزری ، از مردم جزیره ابن عمر. مولد 544 هَ.ق. در جزیره مزبور. وفات 606 بموصل. چندی کاتب امیر مجاهدالدین قایمازبن عبداﷲ الخادم الزینی و پس از آن در خدمت عزالدین مسعودبن مودود صاحب موصل و نیز نورالدین ارسلانشاه بود و بعد از آن بر اثر بیماری ، دست و پای او از حرکت بازماند و معتکف خانه گشت و بکار تصنیف پرداخت. اکابر و علما پیوسته بدیدار او میشدند. او رباطی در یکی از قراء موصل بساخت و املاک خویش بر آن وقف کرد و جزری محرکه نسبت است به جزیره ابن عمر. او راست : کتاب جامعالاصول. کتاب النهایه فی غریب الحدیث. کتاب الانصاف. کتاب المصطفی و المختار. کتاب فی صنعةالکتابه. کتاب البدیع در نحو. و غیره. 2 - عزالدین ابوالحسن علی بن ابی الکرم محمدبن محمدبن عبدالکریم بن عبدالواحد شیبانی جزری. مورخ معروف ( 555-630 هَ.ق. ). بموصل و شام و بغداد از اساتید مختلف علم فراگرفت و سپس در موصل اقامت گزید. او راست : کتاب کامل در تاریخ و آن بوقایع سال 628 پایان می پذیرد. کتاب اسد الغابه فی معرفة الصحابه. کتاب اللباب در تلخیص الانساب سمعانی. 3 - ضیاءالدین ابوالفتح نصراﷲ ( 558- 637 هَ.ق. ). پس ازفراگرفتن شعر و ادب در موصل ، بخدمت صلاح الدین ایوبی پیوست و ملک افضل نورالدین پسر صلاح الدین او را از پدر بخواست و وزارت خویش داد. آنگاه که دمشق از ملک افضل منتزع گشت پس از مقاسات رنجهای بسیار بخدمت انشاءملک القاهر ناصرالدین محمودبن مسعود منصوب گشت. او را مؤلَّفات بسیار است از جمله : کتاب الوشی المرقوم وکتاب المثل السائر فی ادب الکاتب و الشاعر و غیره.
فرهنگ فارسی
ابن الاثیر اول . ابوالکرم محمد بن عبد - الکریم موصلی جزری از علمای شافعی ( و . ۵۵۵ - ف . ۶۳٠ ه ق . ) از وی سه پسر ماند ازین قرار : یا ابوالسعادت مجد الدین مبارک بن محمد بن عبدالکریم ( و . ۵۴۴ - ف . ۶٠۶ ) برادر ابن الاثیر ابوالحسن عز الدین علی از دانشمندان قرن ششم و صاحب اطلاعات وسیع در فقه و حدیث و اصول و ادب بوده است . وی کتابی مهم در ذکر لغات غریبه حدیث دارد بنام النهایه فی غریب - الحدیث ( ه . م . ) الانصاف در تفسیر البدیع در شرح مسند امام شافعی جامع الاصول فی احادیث الرسول مناقب الاخبار. یا عزالدین علی بن محمد در بین اهل فن هر گاه [ ابن الاثیر ] گفته شود مقصود همین علی بن محمد است . او بزرگترین مورخ و محدث اسلامی است ( ف . بغداد ۶۳٠ ه ق . ) و قبرش در نزدیکی مرقد کاظمین است . آثارش که از او بجا مانده : ۱ - کتاب اسد الغابه فی معرفه الصحابه در احوال هفت هزار و پانصد تن از صحابه حضرت رسول ( ص ). ۲ - کتاب تاریخ اتابکان موصل . ۳ - کتاب تحفه العجایب و طرفه الغرائب . ۴ - کتاب جامع الکبیر فی علم البیان . ۵ - کتاب کامل التواریخ که وقایع مهم جهان را از اول آفرینش تا سال ۶۲۷ در آن نوشته است و آن به تاریخ ابن اثیر معروف است . ۶ - کتاب اللباب فی معرفه الانساب که آنرا از کتاب انساب سمعانی تلخیص کرده است . یا نصرالله بن محمد منشی مولف کتاب مثل السائر. ( ف . ۶۳۷ ه ق . ) کنیت سه برادر از دانشمندان ادب و تاریخ و حدیث و جز آن
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] ابن اثیر (ابهام زدایی). ابن اثیر ممکن است اشاره به اشخاص و شخصیت های ذیل باشد: • ابن اثیر عزالدین ابوالحسن علی بن محمد جزری شیبانی، مورخ، ادیب، و محدث، صاحب دو کتاب تاریخی الکامل و اسد الغابة• ابن اثیر ابوالسعادات مجدالدین مبارک بن محمد شیبانی موصلی ، رجالى ، مفسر، مُحدِّث و فقیه شافعى در عراق ... [ویکی نور] ابن اثیر (ابهام زدایی). ابن اثیر ممکن است به هر یک از سه برادر زیر اشاره داشته باشد:
