ام ولد

لغت نامه دهخدا

ام ولد. [ اُم ْ م ِ وَ ] ( ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) یعنی مادر فرزند، و آن کنیزی است که از مولای خود آبستن شود. || ( اصطلاح فقه ) کنیزی که به نطفه مالک خود پسر یا دختر زاییده باشد و روا نیست مالک در حیات خود آن کنیز رابفروشد و بعد از مرگ مالک ، کنیز آزاد میشود و بکسی بارث نمیرسد. ( از آنندراج ). و رجوع به استیلاد شود.

فرهنگ فارسی

(اسم ) کنیزی که از صاحب خود حامله باشد.
یعنی مادر فرزند و آن کنیزی است که از مولای خود آبستن شود .

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] اُمّ وَلَد یک اصطلاح فقهی است درباره کنیزی که از مالک خود باردار شود. این اصطلاح در لغت به معنای مادر فرزند است. استیلاد مصطلح فقهی دیگر برای این مفهوم است که در باب نکاح درباره آن بحث می‎شود. این کلمه به معنای توانایی و استعداد باروریست و در ابواب دیگر فقهی نیز بکار رفته است.
در فقه برای تحقق وصف ام ولد باید پدر فرزند آزاد باشد و خود برده نباشد. فرزند به دنیا آمده، برده نخواهد بود. ام ولد پس از مرگ مالک خود به واسطه ارث فرزند خود یا بخشی از آن آزاد خواهد شد در غیر این صورت برده خواهد ماند.
بر اساس نقل شیخ مفید در ارشاد، مادر هفت تن از امامان شیعه از جمله شهربانو مادر امام سجاد علیه السلام و نرجس مادر امام عصر علیه السلام ام ولد بوده‎اند.