دانشنامه اسلامی
علاقه و محبت ابراهیم علیه السلام به فرزندش اسماعیل در بیان آن حضرت این گونه نمودار شده است: «فلما بلغ معه السعی قال یـبنی انی اری فی المنام انی اذبحک...» هنگامی که با او به مقام سعی و کوشش رسید گفت: فرزندم من در خواب دیدم که باید تو را ذبح کنم!. ... («یا بنی» (ای پسرکم) بر علاقه و محبت جناب ابراهیم به اسماعیل (علیهما السلام) دلالت می کند.)
رؤیای ذبح اسماعیل
ذبح اسماعیل، فرمان خداوند به ابراهیم علیهما السلام در عالم رؤیا بود: «فلما بلغ معه السعی قال یـبنی انی اری فی المنام انی اذبحک فانظر ماذا تری قال یـابت افعل ما تؤمر...» هنگامی که با او به مقام سعی و کوشش رسید گفت: فرزندم من در خواب دیدم که باید تو را ذبح کنم! بنگر نظر تو چیست؟ گفت: پدرم هر چه دستور داری اجرا کن... . فرزند موعود ابراهیم طبق بشارت الهی متولد شد، و قلب پدر را که در انتظار فرزندی صالح سالها چشم به راه بود روشن ساخت دوران طفولیت را پشت سر گذاشت و به سن نوجوانی رسید، در اینجا قرآن می گوید: هنگامی که با او به مقام سعی و کوشش رسید، یعنی به مرحله ای رسید که می توانست در مسائل مختلف زندگی همراه پدر تلاش و کوشش کند و او را یاری دهد.بعضی سعی را در اینجا به معنی عبادت و کار برای خدا دانسته اند، البته سعی مفهوم وسیعی دارد که این معنی را نیز شامل می شود ولی منحصر به آن نیست ، و تعبیر «معه» (با پدرش ) نشان می دهد که منظور معاونت پدر در امور زندگی است .به هر حال به گفته جمعی از مفسران ، فرزندش در آن وقت ۱۳ ساله بود که ابراهیم خواب عجیب و شگفت انگیزی می بیند که بیانگر شروع یک آزمایش بزرگ دیگر در مورد این پیامبر عظیم الشان است ، در خواب می بیند که از سوی خداوند به او دستور داده شد تا فرزند یگانه اش را با دست خود قربانی کند و سر ببرد.ابراهیم وحشتزده از خواب بیدار شد، می دانست که خواب پیامبران واقعیت دارد و از وسوسه های شیطانی دور است ، اما با این حال دو شب دیگر همان خواب تکرار شد که تاکیدی بود بر لزوم این امر و فوریت آن .
معماران کعبه
اسماعیل با ابراهیم علیهما السلام در بنای کعبه همگام بود: «واذ یرفع ابرهیم القواعد من البیت واسمـعیل...» (و نیز بیاد آورید) هنگامی که ابراهیم و اسماعیل پایه های خانه (کعبه) را بالا می بردند...
دعای ابراهیم و اسماعیل
...
