لوکزامبورگ

لغت نامه دهخدا

لوکزامبورگ.( اِخ ) ( مملکت... ) منطقه ٔقدیم کنفدراسیون ژرمانی ( 1815-1866 م. ). گیوم سوم در سال 1890 بدون برجای گذاردن وارث ذکور درگذشت و تاج امپراطوری لوکزامبورگ به دست آدلف ناسو افتاد. در سال 1830 م. قسمت غربی لوکزامبورگ با بلژیک متحد شد.امروزه لوکزامبورگ ، قلمرو بزرگی را تشکیل میدهد که 2585هزار گز مساحت و 285هزار تن سکنه دارد و در میان آلمان ، بلژیک و فرانسه واقع و کرسی آن لوکزامبورگ است. لوکزامبورگ در 1867 م. قائم شد و در 1919 تجزیه گشت و در 1940 تا 1944 م. تحت اشغال کشور آلمان بود.زبان مردم آن لهجه ژرمانی ، آلمانی و فرانسه است.
لوکزامبورگ. ( اِخ ) نام شهری پایتخت منطقه لوکزامبورگ. دارای 63660 تن سکنه.
لوکزامبورگ. ( اِخ ) ( پاله دو... ) نام قصری در پاریس که برای ماری دومدیسی از سال 1615 تا سال 1620 م. ساخته شد.
لوکزامبورگ. ( اِخ ) فرانسوا - هانری دوک دو. مارشال فرانسوی ، مولد پاریس ، فرزند بوت ویل ( 1628-1695 م. ).

فرهنگ فارسی

خاندانی که نام آن از [ شاتودو - لوکزامبورگ ] دو شه لرن گرفته شده . نیاکان این خاندان امپراتوران آلمانی و پادشاهان بوهم بودند .
مارشال فرانسوی مولد پاریس فرزند بوت ویل ٠

دانشنامه عمومی

لوکزامبورگ یا لوکسِمبورگ ( به لوکزامبورگی: Lëtzebuerg ) با نام رسمی دوک نشین لوکزامبورگ ( به لوکزامبورگی: Groussherzogtum Lëtzebuerg ) کشور کوچکی در غرب اروپا است. پایتخت آن شهر لوکزامبورگ است. لوکزامبورگ با آلمان، فرانسه و بلژیک مرز مشترک دارد. این کشور با توجه به جمعیت ششصد هزار نفری اش از کشورهای ثروتمند اروپایی به حساب می آید. لوکزامبورگ همواره شرایط سیاسی و اقتصادی باثباتی داشته است.
به خاطر موقعیت لوکزامبورگ، این کشور باستانی قرن ها را در جنگ گذرانده است. خاندان سلطنتی لوکزامبورگ که در سال ۹۶۳ به وسیله زیگفری تأسیس شد، چهار امپراتور امپراتوری مقدس روم را شامل می شد. یکی از آنها، کارل چهارم بود که در ۱۳۵۴، لوکزامبورگ را به سطح دوک نشین ارتقا داد. این دوک نشین در نهایت در ۱۴۴۳ بخشی از ایالت بورگوندی و سپس یکی از هفده استان هلند هابسبورگ شد.
در طول قرن ها، شهر و قلعه لوکزامبورگ - که به دلیل موقعیت آن بین پادشاهی فرانسه و قلمرو هابسبورگ از اهمیت استراتژیک زیادی برخوردار بود و در رقابت فرانسه و هابسبورگ نقش به سزایی داشت - به تدریج ساخته شد تا یکی از مشهورترین استحکامات در اروپا باشد. بعد از ۳۰۰ سال نبردهای خونین، بعد از تصرف توسط لوئی چهاردهم، دژ لوکزامبورگ بر اساس معاهده اوترخت در سال ۱۷۱۳ به امپراتوری مقدس روم بازگردانده و پس از آن بر اساس پیمان کامپو فورمیو ( ۱۷۹۷ ) بخشی از اولین جمهوری فرانسه و امپراتوری تحت رهبری ناپلئون شد.
پس از شکست ناپلئون در سال ۱۸۱۵، دوک نشین لوکزامبورگ احیا شد. با این حال، از آنجایی که این قلمرو در گذشته بخشی از امپراتوری مقدس روم و همچنین هلند هابسبورگ بوده است، پادشاهی پروس و پادشاهی متحده هلند اکنون ادعای مالکیت این قلمرو را داشتند. در کنگره وین، قدرت های بزرگ تصمیم گرفتند که لوکزامبورگ به عضویت کنفدراسیون تازه تأسیس آلمان درآید، اما در همان زمان ویلم یکم، پادشاه هلند، در اتحاد شخصی، رئیس کشور هلند شد. در عین حال برای جلب رضایت پروس، تصمیم گرفته شد که نه تنها قلعه لوکزامبورگ توسط نیروهای پروس اداره شود، بلکه بخش های وسیعی از قلمرو لوکزامبورگ ( عمدتاً مناطق اطراف بیتبورگ و سنت ویت ) به متصرفات پروس تبدیل شود. این دومین بار بود که دوک نشین لوکزامبورگ از نظر وسعت کاهش یافت و به طور کلی به عنوان تقسیم دوم لوکزامبورگ شناخته می شود. برای جبران این ضرر، تصمیم گرفته شد که دوک نشین به دوک اعظم ارتقا یابد، بنابراین به پادشاهان هلندی عنوان اضافی دوک بزرگ لوکزامبورگ داده شد. بعد از کنگره وین ( ۱۸۱۵ میلادی ) ، لوکزامبورگ به عنوان ملک شخصی به ویلم یکم، پادشاه پادشاه هلند، واگذار شد.
لوکزامبورگ (بلژیک). کانتون لوکزامبورگ ( به فرانسوی: Luxembourg ) در منطقه فدرال والوون در کشور بلژیک واقع شده است.
لوکزامبورگ (شهر). شهر لوکزامبورگ ( به زبان لوکزامبورگی: Lëtzebuerg و به فرانسوی: Luxembourg ) پایتخت دوک نشین لوکزامبورگ است.
این شهر در جنوب کشور لوکزامبورگ و در هم ریزشگاه دو رود آلزت و پتروس قرار دارد.
لوکزامبورگ در قلب اروپا جای گرفته است؛ به طوری که فاصلهٔ آن از پاریس ۲۸۹ کیلومتر، از بروکسل ۱۸۸ کیلومتر و از کلن ۱۹۰ کیلومتر می باشد.
لوکزامبورگ یکی از ثروتمندترین شهرهای جهان بوده و به صورت یکی از مراکز مهم بانک داری و اداری درآمده است. این شهر مقر چندین نهاد مربوط به اتحادیه اروپا است از جمله دادگستری اروپا، دیوان حسابرسی اروپا و بانک سرمایه گذاری اروپا در این شهر قرار گرفته اند.
محدوده شهر لوکزامبورگ در اصل یک بخش شهرستان است که رسماً عنوان شهر هم یافته و پایتخت دوک نشین بزرگ لوکزامبورگ اعلام شده است.
دیوارهای دژ تاریخی بزرگی در شهر لوکزامبورگ به چشم می خورد که در اوایل سده های میانه توسط فرانک ها ساخته شده است.
جمعیت شهر لوکزامبورگ در سال ۲۰۰۹ میلادی ۹۰ هزار نفر بود که تقریباً سه برابر بیشتر از جمعیت شهر دوم این کشور است.
شهر لوکزامبورگ به اضافه مناطق حومهٔ آن یعنی هسپرانژ، سندوایلر، اشتراسن، والفردانژ ۱۰۳٬۹۷۳ نفر جمعیت دارد.
در روزگار رومیان یک برج و بارو در محل کنونی شهر لوکزامبورگ ساخته شده بود تا پیوندگاه دو جاده رومی را در این محل پاسبانی کند.
در سال ۹۶۳ میلادی، زیگفرید یکم آردن که از خویشاوندان نزدیک لوئی دوم، پادشاه فرانسه بود، توانست صاحب زمین های لوکزامبورگ شود. او در این مکان و بر فراز صخره بوک فیلس قصری برای خود ساخت به نام لوسیلین بوروک ( قصر کوچک ) .
در سال ۹۸۷ سراسقف تری یر پنج مذبح به کلیسای رستگاری ( امروز به نام کلیسای سان میشل ) در لوکزامبورگ پیشکش کرد که بر اهمیت آن افزود. پس از آن در پیوندگاه دو جاده رومی که در نزدیکی این کلیسا قرار داشت بازارچه ای توسعه یافت که شهر به مرور در پیرامون این بازارچه شکل گرفت.
به مرور زمان مهندسان گوناگون از جمله وُبان دیوارهای دفاعی زیادی در این شهر ساختند که آن را تبدیل به حفاظ ترین شهر اروپا کرد. این باعث شد که شهر لوکرامبورگ لقب جبل الطارق شمال را به خود بگیرد.
در پی کنگره لندن که در سال ۱۸۶۷ برگزار شد لوکزامبورگ بی طرف اعلام شد و قرار شد تمامی برح و باروها و دیوارهای دفاعی آن ویران شود. پس از این تخریب تنها ۱۰ درصد از آن سازه ها باقی ماند.
لوکزامبورگ (کانتون). ایالت لوکزامبورگ ( به لاتین: Luxembourg Canton ) کانتونی در کشور لوکزامبورگ است که در Luxembourg District واقع شده است.
لوکزامبورگ ۲۳۸٫۴۶ کیلومترمربع مساحت و ۱۲۶٬۹۴۰ نفر جمعیت دارد.

دانشنامه آزاد فارسی

لوکْزامبورگ (Luxembourg)
تالار تالار موقعیت. مهین دوک نشین لوکزامبورگ در مرکز غربی اروپا واقع است. از غرب و شمال به بلژیک، از شرق به آلمان، و از جنوب به فرانسه محدود شده است. مساحت این کشور ۲,۵۸۶ کیلومتر مربع و شهر لوکزامبورگ پایتخت آن است.سیمای طبیعی. لوکزامبورگ یکی از کوچک ترین کشورهای اروپاست که در حوضۀ رودهای سور و آلزِت قرار دارد و رودخانه های اور، سور، و موزل این سرزمین را از کشور آلمان جدا می کنند. بخش شمالی آن که، به اوئِسلینگ معروف است و یک سوم از کشور را شامل می شود، با لایۀ نازکی از خاک های اسیدی پوشیده شده و تقریباً لم یزرع و خالی از سکنه است و مرتفع ترین نقطۀ کشور به نام بورگپلاتز (بورگپلاتس)، با ارتفاع ۵۵۹ متر، در شمالی ترین نقطۀ آن جا دارد. بقیۀ اراضی، موسوم به گوتلاند یا زمین خوب، جلگۀ ناهمواری است که از خاک کشاورزی مرغوب پوشیده شده و معدن ارزشمند آهن بون پایز را در خود جا داده است. کشور لوکزامبورگ به یازده بخش اداری تقسیم می شود و شهرهای مهم آن عبارت اند از لوکزامبورگ، اِش، کاپِلِن، مِرش، و ویلتز. اقلیم لوکزامبورگ معتدل و مرطوب و زمستان های آن نسبتاً طولانی، سرد، و یخ بندان و برفی است. میانگین دمای شهر لوکزامبورگ در دی ماه صفر درجۀ سانتی گراد، در تیرماه هفده درجۀ سانتی گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۷۴۰ میلی متر است. حدود ۸۸,۶۲۰ هکتار از اراضی این کشور را جنگل فراگرفته است؛ بخش هایی از ناحیۀ اوئسلینگ از درختان مخروطی سوزنی پوشیده شده و بخش گوتلاند را جنگل های انبوه مستور کرده است. آهو و پستانداران کوچک، نیز حیات وحش آن را تشکیل داده اند.
اقتصاد. کشاورزی، صنعت، و خدمات مالی بین المللی سه رکن اساسی اقتصاد لوکزامبورگ را تشکیل می دهند. مساحت زمین های زیر کشت آن، ۱۲۷,۶۰۰ هکتار می رسد و دامداری و فرآورده های دامی و کشت علوفه، ذرت، میوه، و انگور در بخش گوتلاند متمرکز است. تولید آهن و فولاد، دباغی، نوشابه و نیز گردشگری و نساجی از دیگر فعالیت های اقتصادی آن محسوب می شوند.
لوکزامبورگ از نظر خدمات مالی و بانکداری بین المللی، موقعیت ممتازی دارد. تسهیلات مالیاتی و حمایت های اداری، اغلب مؤسسات و بانک های فعال جهان را به تأسیس نمایندگی و دفتر مرکزی در این کشور متمایل کرده است. اکنون، بیش از ۱۶۰ بانک و نیز شرکت های بزرگ حمل و نقل در این کشور فعالیت دارند. تولید الکتریسیتۀ این کشور به۱.۱۲ میلیون کیلووات ساعت می رسد و مصرف سرانۀ آن ۱۵۶۵۴ کیلووات ساعت است. طول راه های زمینی لوکزامبورگ ۲,۸۶۳ کیلومتر است که ۱۱۵ کیلومتر آن از نوع آزادراه های درجه یک اروپاست و طول خط آهن آن به ۲۷۴ کیلومتر می رسد.
حکومت و سیاست. کشور لوکزامبورگ دارای نظام سلطنتی است و هِنری در مقام مهین دوکی آن قرار دارد. لوکزامبورگ دارای دو نهاد قانون گذاری است: مجلس نمایندگان که اعضای آن ۶۰ نفرند و مجلس شورا که ۲۱ نفر عضو دارد. این نمایندگان برای پنج سال برگزیده می شوند و رهبر حزب حائز اکثریت مسئولیت نخست وزیری و ادارۀ کشور و تشکیل سرپرستی هیئت دولت را برعهده دارد.خدمت در نیروهای دفاعی لوکزامبورگ اختیاری و داوطلبانه است و شمار نظامیان آن به ۷۸۸ نفر می رسد.
مردم و تاریخ. مطابق آمار ۲۰۱۰، جمعیت لوکزامبورگ ۵۰۲,۱۰۰ نفر (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن ۱۹۴ نفر در کیلومتر مربع است. رشد سالانۀ جمعیت این کشور۱.۴ درصد است و لوکزامبورگی ها۷۲.۵ درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می دهند. ۹۴ درصد از مردم آن مسیحی اند و ۹۱ درصد از آنان در شهرها زندگی می کنند. مردم لوکزامبورگ به زبان های فرانسوی، آلمانی، و لوکزامبورگی گفت و گو می کنند. میانگین امید به زندگی این کشور ۷۷ سال است و ۹۹ درصد از بزرگسالان آن باسوادند. در لوکزامبورگ به ازای هر ۴۳۰ نفر یک پزشک و برای هر ۸۵ نفر یک تخت بیمارستان موجود است. لوکزامبورگ را، در حدود ۵۰پ م، اقوام سلتی مسکونی کردند. در حدود ۹۶۳م، به امپراتوری مقدس روم پیوست و در ۱۳۵۴م به دوک نشینی مستقل مبدل شد. در قرن ۱۶، خاندان هاپسبورگ اتریش آن را به اسپانیا واگذار کردند و در ۱۷۱۳ دوباره ضمیمۀ امپراتوری اتریش شد. پس از سقوط ناپلئون اول هلندی ها آن را اشغال کردند و پس از انقلاب ۱۸۳۰ به بلژیک پیوست و در ۱۸۶۷ به مهین دوک نشین مستقلی مبدل شد که تا به امروز پابرجاست. در جنگ های اول و دوم جهانی آلمان به آن جا حمله کرد و پس از پایان جنگ به اتحادیۀ بنلوکس پیوست و سپس به عضویت اتحادیۀ اروپا درآمد.