ممقان
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
قدمت ممقان ( با نام های مامقان، ماماقان، ماماغان، ماماگان ) بر طبق برآورد ها بین حداقل ۲۵۰ تا ۳۰۰، و حداکثر ۵۰۰ تا ۶۰۰ سال است که تقریبا برابر است با به قدرت رسیدن ایلخانان که هلاکوخان مغول پایه گزارش بوده است. هلاکوخان مراغه را پایتخت این سلسله قرار داد. لازم به ذکر است وجه تسمیه اسامی این مناطق مثل توفارقان و گوقان و ممقان برگرفته از اسامی مغولی باشد. قان در زبان مغول به معنی خان یا پادشاه بوده و برادر هلاکوخان به نام منگوقاآن احتمالا بر این مناطق حکمرانی می کرده البته بر طبق نام این شهر _ شهرستان در واقع مامان خان بود که در طول تاریخ نامش عوض شده است. نقل قول های مختلفی دربارهٔ وجه تسمیهٔ ممقان ذکر شده است؛ از جمله این که نام واقعی این شهر «مامقان» و به معنای «شهر مادر غازان خان» بوده و بعدها به ممقان تغییر یافته است. عده ای نیز بر این عقیده اند که نام واقعی ممقان «مامغان» و به معنای «شهر مغان» بوده است. [ نیازمند منبع]
هم اکنون بیشترِ مردم ممقان به پخت و فراوری نخود مشغول هستند و جو، خربزه، زردآلو، گندم، نخودچی و هندوانه، گردو بادام و سایر محصولات کشاورزی از عمده ترین محصولات کشاورزی این شهر محسوب می شوند. همچنین «سوزن دوزی»، «جارو بافی»، «ممقان دوزی» و «قالی بافی» نیز از مهم ترین صنایع دستی این شهر به شمار می روند.
اکثر مردم این شهر به شغل نخودپزی که قدمتی ۵۰ ساله دارد مشغولند این صنعت در کل دنیا مختص شهر ممقان می باشد. با توجه به آمار بدست آمده در سال های پیش ۱٬۳۰۰ کارگاه نخودپزی در ممقان مشغول فعالیتند. [ نیازمند منبع]
زبان بومی مردم این شهر ترکی آذربایجانی می باشد. دین مردم شهر ممقان از مسلمانان شیعه ۱۲ امامی است.
دانشنامه آزاد فارسی
شهری در استان آذربایجان شرقی، شهرستان آذرشهر، و مرکز اداری بخش مَمَقان. با ارتفاع ۱,۳۸۰ متر، در منطقه ای کوهستانی، در ۳۸کیلومتری جنوب غربی تبریز و ۹ کیلومتری شمال آذرشهر، کوهپایۀ غربی کوهستان سهند، ۲کیلومتری شرق راه تبریز به بناب و مراغه، قرار دارد. اقلیم این شهر معتدل و نیمه خشک و جمعیت آن۱۲,۵۷۶ نفر است (۱۳۸۵).
