یقینیات
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
(یا: قضایای یقینی) قضایایی تردیدناپذیر که به سبب بداهت یا علل دیگر یقینی شده اند. قضایای یقینی مادۀ قیاس برهانی است. یقینیات شش قسم اند: اولیات یا بدیهیات (ضروریات)؛ محسوسات (مشاهدات)؛ تجربیات (مجرّبات)؛ متواترات؛ حدسیات؛ قیاس هایی که حد وسط آن ها با آن ها است.
دانشنامه اسلامی
قضایا به اعتبار مطابقت یا عدم مطابقت با واقع به یقینیات و غیر یقینیات تقسیم می شود.
توضیح اصطلاح
یقینیات منسوب به یقین است و یقین عبارت است از اعتقاد مطابق با واقع که احتمال نقیض در آن نیست و شناخت آن تقلیدی نیست، این یقین شامل جهل مرکب و ظن و تقلید نمی شود. برخی از منطقیان آورده اند: یقینیات، علوم جزمی ثابت مطابق با واقع می باشند که زوال و شک و تردید هیچ گاه در آن ها راه ندارد و هر گاه به چیزی یقین حاصل شود و بعدا به معرض شک در آید آن قضیه مشتبه به یقین گردیده و یقینی نمی باشد. قضایایی که مورد یقین و غیر قابل تردید است ماده قیاس برهانی واقع می شوند. یقینیات در تمام عصرها و زمان ها و میان ملل و اقوام مختلف یقینی و غیر قابل تردید است.
اقسام قضیه یقینی
قضیه یقینی دو قسم می شود، قضایای یقینی بدیهی و قضایای یقینی نظری.
اشتراک یقینیات و غیریقینیات در مصادیق
...